“Túi của Sơ Dorothy luôn đầy hạt giống. Ngày nay, bất cứ nơi nào tôi đến, tôi đều nghe mọi người nói: ‘Tôi có được cây ca cao này từ Dorothy’, ‘Cây cọ này là của Dorothy’. Những người nghèo luôn nhớ đến sơ”. Sơ Jane Dwyer nói như vậy. Sơ đã làm việc rất lâu cùng Sơ Dorothy Stang ở khu vực Amazon và hiện nay, ở tuổi 84, sơ vẫn tiếp tục công việc của cuộc đời mình.
Túi đầy hạt giống
Sơ Kátia Webster, một nữ tu cùng dòng của Sơ Dorothy và Sơ Dwyer, cũng có đầy hạt giống trong túi.
Ngoài tình yêu dành cho con người, sơ còn coi tình yêu dành cho thiên nhiên là sợi dây chung trong cuộc sống của Sơ Dorothy Stang. “Bảo vệ thiên nhiên, kết nối với mọi loài thụ tạo: Đây là cốt lõi tu đức của sơ. Khi chúng ta cày xới đất, sau khi thu hoạch, đất sẽ màu mỡ hơn trước. Chúng ta không phải là chủ nhân của sự sống”.
Sơ Dorothy Stang đến Brazil vào năm 1966, khi sơ 35 tuổi, để làm việc vì con người và thiên nhiên. Ban đầu, nữ tu người Mỹ của “Dòng Nữ tu Đức Mẹ Namur” làm việc tại một thị trấn nhỏ ở rìa phía bắc lưu vực sông Amazon.
Mười năm lang thang
Người nữ tu cùng dòng của Sơ Dorothy, là Sơ Kátia Webster, nhớ lại: “Sơ đã vận động cho những người nông dân không có đất đai ở đó. Khi chế độ độc tài quân sự dụ dỗ hàng trăm ngàn người vào khu rừng nhiệt đới vẫn còn nguyên sơ với những lời hứa về đất đai, Sơ Dorothy đã đi theo những người lao động nhập cư”.
Hai mươi năm trước: Vụ ám sát Sơ Dorothy Stang ở Brazil
Cuộc di cư này kéo dài mười năm và kết thúc vào năm 1982 tại Anapú, một khu định cư nghèo không xa sông Xingú. Đây là nơi sinh sống của những người thợ đã hết việc làm, những người mà chính phủ bỏ lại và để mặc họ tự lo liệu sau khi các dự án lớn đã được hoàn thành. Sơ Webster chia sẻ: “Lúc đầu sơ sống với một gia đình rất nghèo.” Và Sơ Dwyer nói thêm: “Đây là lời kêu gọi của hội dòng chúng tôi: sống với những người nghèo nhất trong số những người nghèo.”
Cùng với các nữ tu khác, Sơ Dorothy Stang đã thành lập một cứ điểm truyền giáo nhỏ ở Anapú. Và sơ ủng hộ người dân yêu cầu chính phủ cung cấp mọi thứ mà họ đã hứa với người dân: trường học, chăm sóc sức khỏe và đất đai để canh tác.
Nhu cầu về đất đai, nói riêng, đã bị bỏ ngoài tai vì chính phủ ưu ái những chủ đất lớn. Khi cần, những người nông dân nhỏ sẽ canh tác trên đất trống và dựng lều. Nhưng những chủ đất lớn và những người khai thác gỗ đã tuyên bố vùng đất này là của họ. Sơ Dwyer kể: “Họ bị bắn, nhà của họ bị phá hủy. Cảnh sát luôn tìm đến chúng tôi. Họ cũng chống lại chúng tôi. Nhưng người dân đã kháng cự và, với sự giúp đỡ của Sơ Dorothy, đã buộc chính quyền công nhận tài sản của họ”.
“Những địa chủ lớn không thể thua lỗ”
Được truyền cảm hứng từ Sơ Dorothy, các gia đình đã thực hành canh tác hữu cơ và sống hòa hợp với thiên nhiên. Toàn bộ khu vực sẽ được tuyên bố là khu bảo tồn thiên nhiên để ngăn chặn nạn phá rừng trái phép. Sự công nhận của nhà nước đã được xác nhận vào năm 2004 với niềm vui lớn lao. Nhưng điều này khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. “Những địa chủ lớn không thể thua. Họ không thể chấp nhận thất bại. Họ nghĩ rằng nếu họ giết Sơ Dorothy, người dân sẽ bỏ chạy.”
Vào ngày 12 tháng 2 năm 2005, Sơ Dorothy Stang bị những tay súng chặn lại khi sơ đang trên đường đến khu định cư mới và bị bắn chết. Một nhân chứng kể lại rằng trước tiên sơ đã nói với những kẻ ám sát về Bài giảng trên núi: “Phúc cho những ai bị bách hại vì sự công chính, vì Nước Trời là của họ”.
Cái chết lúc bình minh
Sơ Dwyer kể: “Sơ Dorothy chết vào buổi sáng. Mãi đến tối cảnh sát mới đến để lấy xác sơ. Trong suốt thời gian đó, mọi người không bao giờ rời xa sơ: Họ ẩn núp trong bụi cây, ướt đẫm vì mưa nhiệt đới, họ canh gác. Không ai bỏ chạy!”.
Trong đám tang, mọi người nói rằng: “Chúng ta không chôn Sơ Dorothy. Chúng ta đang trồng sơ”. Hai mươi năm sau, hạt giống đã nảy mầm. Nhiều khu định cư khác đã mọc lên, nơi các gia đình sống hòa hợp với thiên nhiên. Nhưng cuộc chiến vẫn tiếp tục.
“Cuộc chiếm đóng đất đai cuối cùng thật khó khăn: nhà cửa bị đốt cháy, trường học bị phá hủy. Có những vụ nổ súng vào ban đêm. Khi cuộc chiếm đóng kết thúc, người dân đã chọn cái tên “Dorothy Stang” cho khu định cư mới. Họ nói: “Sơ Dorothy mang lại cho chúng ta hy vọng. Người dân ở đây sẽ không bao giờ quên sơ. Bởi vì sơ đã hy sinh mạng sống của mình vì họ”.
Những kẻ giết Sơ Dorothy Stang và thân chủ của chúng đã bị kết án nhưng được thả ngay sau đó. Kể từ cái chết bạo lực của Sơ Dorothy Stang, chỉ riêng ở Anapú, 19 người khác đã thiệt mạng vì tranh chấp đất đai. Trường hợp của sơ chưa bao giờ được điều tra.
Karoly Koller – Brazil
