Hai giáo phái mới nổi và nhanh chóng thu hút được một số đông các tín hữu tại Trung Quốc là “Giáo hội Thiên Chúa toàn năng”, còn được gọi là “Tia chớp phương Đông” và “Trời mới Đất mới” hay còn gọi là Đền Thờ của Nhà Tạm Chứng Ngôn.
Theo các quan sát viên về Trung Hoa, giáo phái Tia chớp phương Đông xuất hiện ở Trung Quốc vào năm 1991 và bị chính quyền Trung Quốc coi là một “giáo phái tà ác”. Học thuyết trung tâm của nhóm này tuyên bố rằng Chúa Giêsu Kitô đã trở lại trái đất trong thời đại của chúng ta và đã đầu thai thành một vị Chúa toàn năng. Theo hầu hết các học giả, người được những người theo giáo phái này xác định là Chúa toàn năng là một người phụ nữ sinh ra ở tây bắc Trung Quốc vào năm 1973, tên là Dương Hướng Bân (Yang Xiangbin, 杨向斌). Người sáng lập giáo phái này Triệu Duy Sơn (Zhao Weishan, 赵维山) là người đã xuất hiện vào cuối những năm 1980 từ các giáo đoàn Tin lành. Năm 2000, Triệu và Dương đã đến Hoa Kỳ, nơi họ xin tị nạn chính trị và bắt đầu lãnh đạo Giáo hội từ New York, trong khi ở Trung Quốc, một số nhà lãnh đạo đã bị cảnh sát bắt giữ.
Như hồ sơ do Fides công bố cho thấy, nhiều tín hữu của nhóm này đến từ các cộng đồng truyền giáo và Giáo Hội Công Giáo, bao gồm cả các nữ tu và linh mục Công Giáo bỏ đạo để gia nhập nhóm này.
Các chiến binh của nhóm tôn giáo này được hòa nhập vào các cộng đồng tôn giáo, “họ áp dụng hành vi mẫu mực trong thực hành Kitô giáo, họ thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến việc học hỏi”. Sau khi giành được lòng tin của mọi người, họ thường bắt đầu lan truyền tin tức sai sự thật và vu khống các nhà lãnh đạo cộng đồng, đồng thời sử dụng mạng xã hội cho các chiến dịch bôi nhọ này.
Một trong những chiêu thức phổ biến nhất của họ là mô tả Giáo Hội Công Giáo ở Trung Quốc là một tà giáo. Các linh mục đua nhau tung ra những luận điểm ủng hộ các chính sách của Tập Cận Bình, Kinh Thánh bị xuyên tạc để phù hợp với chủ nghĩa cộng sản trong cái gọi là chính sách Hán Hóa, bao gồm cả việc treo ảnh của Tập Cận Bình ngang hàng với các thánh trong các nhà thờ Công Giáo.
Triển vọng được tị nạn tại Hoa Kỳ dưới danh nghĩa bị bách hại vì tôn giáo cũng là một yếu tố góp phần đáng kể vào việc chiêu mộ các tín hữu.
Chính vì thế, theo các ước tính của bọn cầm quyền Trung Quốc, nhóm này thu hút được ít nhất là 4 triệu tín hữu. Điều đau lòng là trong số các tín hữu của họ, không ít người từng là linh mục, nữ tu và tín hữu Công Giáo.
Nhóm này bị cáo buộc phạm nhiều tội khác nhau, bao gồm vụ giết người được quay phim vào năm 2014 tại một cửa hàng McDonald’s ở Chiêu Viễn (Zhaoyuan, 招远) khi một phụ nữ trẻ bị sáu tín hữu sát hại.
Giáo phái thứ hai là giáo phái “Trời Mới Đất Mới”.
Nhóm này, còn được gọi là Giáo Hội Chúa Giêsu Kitô, Đền thờ Nhà Tạm Chứng Ngôn hoặc theo tên tiếng Hàn là Shincheonji, được thành lập vào ngày 14 tháng 3 năm 1984 bởi người Nam Hàn Lý Vạn Hy (Lee Man-hee, 이만희), và cũng đang phát triển nhanh chóng ở Trung Quốc, tấn công tuyên truyền chủ yếu vào các Kitô hữu trẻ tuổi, đang làm việc và giàu có ở thành phố Từ Hối (Xuhui, 徐汇) của Thượng Hải. Những người theo đạo này tin rằng Lý Vạn Hy là “người chăn chiên được hứa hẹn” của Tân Ước và chỉ có ông mới nắm giữ chìa khóa để giải thích các ẩn dụ của Sách Khải Huyền. Giáo phái này dạy rằng giáo lý Kitô chân chính đã dần bị cả Giáo Hội Công Giáo và Tin lành làm sai lệch kể từ khi Chúa Kitô đến và “người chăn chiên được hứa hẹn” Lý Vạn Hy được kêu gọi khôi phục lại sự trong sáng ban đầu của giáo lý nguyên thủy. Giáo phái này cũng sử dụng các khóa học nghiên cứu Kinh thánh và các cuộc họp về hòa bình và đối thoại liên tôn do các nhóm phụ tổ chức như một công cụ tuyên truyền. Giáo phái này cũng dạy rằng những người duy nhất sẽ được cứu vào thời điểm Phán xét cuối cùng sẽ là những người theo giáo phái này.
Vào năm 2014, số lượng “chi nhánh” của tổ chức này tại Trung Quốc đã vượt quá 100 và thậm chí còn lan rộng đến các thành phố có dân số một triệu người như Bắc Kinh và Quảng Châu.
Ngay từ ngày 23 tháng 3 năm 2015, Ủy ban Mục vụ Giáo phận Cát Lâm đã ban hành thông cáo cảnh báo về các hoạt động của “Giáo phái Trời Mới Đất Mới”, được nhiều trang web Công Giáo Trung Quốc đăng tải.
Nhóm này đã trở thành tâm điểm chú ý của giới truyền thông quốc tế vào năm 2020, khi một cuộc tụ tập trái phép của những người theo dõi trong thành phố được coi là nguyên nhân gây ra sự lây lan của đại dịch corona virus ở Nam Hàn. (Agenzia Fides, 19 Tháng Chín/2024)
