Nguồn gốc của Đại hội Giới Trẻ thế giới gắn liền với hai sự kiện đặc trưng trong đó tuổi trẻ là những nhân vật chính. Đó là Năm Thánh năm 1984 và Năm Thanh niên Quốc tế năm 1985.
Sự đáp ứng của những người trẻ trước lời mời của Đức Thánh Cha rất ngoại thường. Đức Thánh Cha đã trao cho giới trẻ Thánh Giá, là một biểu tượng của Năm Thánh. Thánh giá này đã trở thành Thánh Giá của thanh niên, Thánh giá của Đại hội Giới Trẻ thế giới.
WYD 1986 là Đại hội Giới Trẻ thế giới đầu tiên sau khi biến cố này chính thức được thiết lập trong Giáo Hội và đã được tổ chức ở cấp giáo phận với chủ đề “Hãy luôn sẵn sàng trả lời cho bất cứ ai chất vấn về Niềm Hy Vọng của anh em” (1 Pr 3,15)
Một năm sau đó, năm 1987, Đại hội Giới Trẻ thế giới đầu tiên bên ngoài Rôma đã diễn ra vào ngày Chúa Nhật Lễ Lá tại Buenos Aires, Á Căn Đình với chủ đề: “Chúng ta đã nhận biết Tình Yêu Thiên Chúa nơi chúng ta và chúng ta đã tin vào Tình Yêu ấy” (1 Ga 4,16). Đây là Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới cấp quốc tế đầu tiên quy tụ giới trẻ ở Buenos Aires để gặp gỡ Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II. Ngài phát biểu như sau: “Cha nhắc lại điều mà các con đã biết. Cha đã từng nói kể từ ngày đầu tiên trong triều đại giáo hoàng của cha rằng: các con là niềm hy vọng của Giáo Hội”. Đại hội Giới Trẻ thế giới đầu tiên này đã thu hút hơn một triệu thanh niên.
Tiếp theo, Đại hội Giới Trẻ thế giới đã diễn ra tại Santiago de Compostela vào năm 1989 với chủ đề “Thầy là đường, là sự thật và là sự sống” (Ga 14,6). Đại hội Giới Trẻ thế giới này đưa ra một chương trình được cấu trúc thành ba phần rõ rệt: học giáo lý, đêm Canh Thức và Thánh Lễ Bế Mạc với các bạn trẻ từ khắp nơi trên thế giới.
Sau đó đến lượt một đền thờ khác là Częstochowa. Lần này, là một đền thánh Đức Mẹ, là địa điểm của nhiều cuộc hành hương. Trên bình diện lịch sử, đây là Đại hội Giới Trẻ thế giới đầu tiên bao gồm các thanh thiếu niên từ hai khu vực trước đây thù địch với nhau. Thật vậy, đại hội này đã diễn ra ngay sau sự sụp đổ của bức tường Berlin. Chủ đề của Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới lần này là “Chúa Thánh Thần làm cho anh em trở nên con cái Chúa” (Rm 8,15). Thành phố Czestochowa của Ba Lan – quê hương Đức Gioan Phaolô II đón nhận 1.5 triệu bạn trẻ tham gia Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới lần thứ Sáu này.
Đại hội Giới Trẻ thế giới tiếp theo diễn ra tại Denver, Hoa Kỳ, với chủ đề “Ta đến để đoàn chiên được sống và sống dồi dào” (Ga 10,10). Đó là một cuộc hành hương đến một thành phố hiện đại, thay vì một đền thờ. Đó là một đô thị hiện đại, nơi đó các người tham gia đã mang sự hiện diện của Chúa Kitô đến với cuộc sống, qua những chứng tá cho Ngài.
Đức Thánh Cha khích lệ các bạn trẻ rằng: “Đừng xóa bỏ lương tâm của các con! Lương tâm là tâm điểm sâu kín nhất và là cung thánh của con người, nơi đây con người chỉ hiện diện một mình với Thiên Chúa… Đừng sợ đi ra đường phố, ra nơi công cộng… Lúc này không phải là lúc phải hổ thẹn về Phúc Âm (x.Rm 1:16)
…Đừng sợ phải lìa bỏ lối sống thoải mái tiện nghi, hãy nếm trải những thử thách khi làm cho Chúa Kitô được biết đến trong “đô thị” hiện đại.
Sau đó, Đại hội Giới Trẻ thế giới diễn ra ở Manila, Phi Luật Tân với chủ đề: “Như Cha đã sai Thầy, Thầy cũng sai các con.” (Ga 20,21). Đây là Đại hội Giới Trẻ thế giới lớn nhất trong lịch sử, với khoảng 4 triệu người trẻ tham gia. Đây là lần đầu tiên có quá đông người trẻ qui tụ chung quanh Đấng kế vị thánh Phêrô. Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II khích lệ hơn 4 triệu bạn trẻ như sau: “Các con có sẵn sàng dâng hiến chính bản thân các con, sức mạnh của các con và tài năng của các con vì lợi ích của những người xung quanh? Các con có sẵn sàng yêu thương? Có, các con hoàn toàn có thể. Giáo Hội và xã hội đang đặt những hy vọng lớn trên mỗi người chúng con.”
Tiếp theo là Đại hội ở Pháp vào năm 1997 với chủ đề: “Thưa Thầy, Thầy ở đâu? Hãy đến mà xem.” (Ga 1,38-39). Trong số các phát triển mới khác, Pháp đưa thêm việc Đi Đàng Thánh Giá, và chuyến thăm các giáo phận của nước này.
Gần một triệu bạn trẻ đã quy tụ chung quanh Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II. Dịp này, ngài khích lệ họ: “Các bạn trẻ thân mến, con đường chúng con đi không dừng lại nơi đây. Thời gian không dừng lại hôm nay. Hãy ra đi trên khắp nẻo đường thế giới, trên mọi nẻo đường của nhân loại, và sống hiệp nhất với nhau trong Giáo Hội của Chúa Kitô!”.
Kế đó là Đại Năm Thánh năm 2000. Hơn 2 triệu thanh niên tụ tập trong thời điểm thuận lợi, thời gian linh thánh, thời thuận lợi của Năm Thánh tuyệt vời với chủ đề “Ngôi Lời đã làm người và cư ngụ ở giữa chúng ta.” (Ga 1,14)
Đức Thánh Cha mời gọi tất cả các bạn trẻ “hãy luôn gắn chặt niềm tin và sự quảng đại của các con trong việc phục vụ tha nhân, sống xứng đáng là con cái Thiên Chúa và người thợ dệt nên hòa bình.”
Một lần nữa, chúng ta tụ tập ở một thành phố hiện đại, đó là Toronto trong Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới 2002 với chủ đề “Các con là Muối cho đời… Các con là Ánh sáng cho trần gian.” (Mt 5,13-14).
Đây là Đại Hội cuối cùng do Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II chủ sự. Đức Thánh Cha đã đề cao sức mạnh của tuổi trẻ như sau: “Hỡi tinh thần của tuổi trẻ, tinh thần của tuổi trẻ! Mặc dù cha đã từng sống giữa bóng tối, dưới chế độ độc tài toàn trị khắc nghiệt, nhưng cha vẫn có đủ lý trí tự thuyết phục chính bản thân mình một cách vững vàng mà không chùn bước hay sợ hãi khi hoàn toàn tin tưởng rằng niềm hy vọng luôn chảy tràn trong trái tim các bạn trẻ mà không bị bóp nghẹt.”
Thành phố Cologne vào năm 2005 đã đi vào lịch sử như là Đại hội Giới Trẻ thế giới của hai Đức Thánh Cha: Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II, người triệu tập đại hội, đã chọn Cologne, và chuẩn bị sẵn sàng cho Đại hội, và Đức Thánh Cha Bênêđíctô XVI tham dự Đại hội này.
Đức Thánh Cha Bênêđíctô đã hoàn toàn đồng ý với chương trình này do Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đề xuất, để truyền giáo cho người trẻ. Chủ đề của Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới này là: “Chúng tôi đến bái lạy Người.” (Mt 2,2) trong tinh thần của các nhà chiêm tinh xưa để tìm gặp Chúa Giêsu.
Sau Cologne là Sydney. Mặc dù chỉ có 20% dân số là Công Giáo, nhưng việc tiếp đón thật là tuyệt vời. Chủ đề của Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới 2008 là “Anh em sẽ nhận được sức mạnh của Chúa Thánh Thần khi người ngự xuống trên anh em và anh em sẽ là chứng nhân của Thầy.” (Cv 1,8)
Tại kỳ Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới lần thứ 23 này, Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô thứ 16 chào đón các bạn trẻ đến thành phố Sydney với lời mời gọi “để hiểu được sứ mạng của Giáo Hội, chúng ta cần quay trở lại Phòng Tiệc Ly, nơi các môn đệ đã tụ họp nhau.”
Tây Ban Nha tổ chức ngày Quốc Tế Giới Trẻ lần thứ hai vào năm 2011 tại Madrid. Số lượng người tham dự vượt quá mong đợi. Ước tính có khoảng một triệu bạn trẻ tại sân bay Cuatro Vientos lúc 7:00 tối trong Đêm Canh Thức. Đây là cuộc tụ họp của người Công Giáo lớn nhất đã diễn ra tại Tây Ban Nha. Nhiều người hành hương đã đi bộ từ trung tâm Madrid đến sây bay trên quảng đười dài đến 12.6 km, mặc dù giao thông công cộng đã được cung cấp thêm.
Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới tại Rio de Janeiro vào năm 2013 với chủ đề “Hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ” (Mt 28:29) đã đi vào lịch sử như là Đại Hội thứ nhất do Đức Thánh Cha Phanxicô, vị Giáo Hoàng Nam Mỹ đầu tiên, chủ sự. Hơn 3 triệu người đã tham dự thánh lễ bế mạc tại bãi biển Copacabana của Rio de Janeiro. Đức Thánh Cha Phanxicô đã mời gọi họ hãy “Hãy ra đi, không sợ hãi, để phục vụ. Đừng sợ! Khi chúng ta ra đi loan báo Chúa Kitô, chính Ngài đi trước, hướng dẫn chúng ta. Khi sai các môn đệ đi truyền giáo, Chúa đã hứa: ‘Thầy ở với các on mọi ngày’ (Mt 28,20). Và điều này cũng được áp dụng cho chúng ta! Chúa Giêsu không để chúng ta lẻ loi, Ngài không bao giờ để các bạn lẻ loi! Chúa luôn tháp tùng các bạn.”
Và giờ đây chúng ta đang chờ đón Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới lần thứ 31 với chủ đề “Phúc thay ai xót thương người, vì họ sẽ được Thiên Chúa xót thương.” (Mt 5:7) diễn ra tại Krakow, Ba Lan, quê hương của Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, là vị sáng lập ra Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới. Đây là Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới thứ hai được tổ chức tại Ba Lan và là Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới thứ Ba được tổ chức tại khu vực Trung Âu.
