Đức Thánh Cha Phanxicô đã chỉ trích “sự lạc hậu” của một số người bảo thủ trong Giáo Hội Công Giáo Hoa Kỳ, nói rằng họ đã thay thế đức tin bằng ý thức hệ và rằng sự hiểu biết đúng đắn về giáo lý Công Giáo Rôma sẽ cho phép thay đổi theo thời gian.
Những bình luận của Đức Phanxicô là sự thừa nhận về sự chia rẽ trong Giáo Hội Công Giáo Hoa Kỳ, vốn đã bị chia rẽ giữa những người cấp tiến và những người bảo thủ, những người trong nhiều thập kỷ đã nhận được sự ủng hộ từ các Đức Giáo Hoàng chú trọng đến tín lý như Gioan Phaolô II và Bênêđíctô XVI, đặc biệt là về các vấn đề phá thai và các vấn đề hôn nhân và tính dục.
Nhiều người bảo thủ đã chỉ trích việc Đức Phanxicô nhấn mạnh đến các vấn đề công bằng xã hội như môi trường và người nghèo, đồng thời coi là dị giáo việc ngài mở cửa trong việc cho phép những người Công Giáo ly dị và tái hôn dân sự nhận các bí tích.
Đức Phanxicô đã đưa ra những nhận xét này trong một cuộc gặp riêng với các thành viên người Bồ Đào Nha trong Dòng Tên của ngài khi đến thăm Lisbon vào ngày 5 tháng 8; Tạp chí La Civilta Cattolica hay Văn Minh Công Giáo của Dòng Tên, được Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh xem xét kỹ lưỡng, đã công bố bản ghi lại cuộc gặp gỡ vào hôm thứ Hai 28 Tháng Tám.
Trong cuộc gặp, một tu sĩ Dòng Tên người Bồ Đào Nha nói với Đức Phanxicô, 86 tuổi, rằng vị linh mục này đã phải chịu đựng trong một năm nghỉ phép gần đây ở Mỹ vì ngài đã gặp nhiều người Công Giáo, trong đó có một số giám mục Hoa Kỳ, những người đã chỉ trích triều đại giáo hoàng 10 năm của Đức Phanxicô cũng như các tu sĩ Dòng Tên ngày nay.
Đức Phanxicô, người đến từ Á Căn Đình, đã thừa nhận có nhiều người chống đối quan điểm của mình, nói rằng có “một thái độ phản động rất mạnh mẽ, có tổ chức” trong giáo hội Hoa Kỳ mà ngài gọi là “lạc hậu”. Ngài cảnh báo rằng thái độ như vậy sẽ dẫn đến bầu không khí khép kín, điều này là sai lầm.
“Làm như vậy là anh chị em đánh mất truyền thống chân chính và quay sang dựa vào các ý thức hệ để được hỗ trợ. Nói cách khác, các ý thức hệ đang thay thế đức tin”, ngài nói.
Đức Thánh Cha nói thêm: “Tầm nhìn về giáo lý của Giáo hội như một khối nguyên khối là sai lầm”. “Khi anh chị em đi thụt lùi, anh chị em đang tạo ra một điều gì đó khép kín, tách rời khỏi cội rễ của giáo hội,” điều này sẽ gây ra những hậu quả tàn khốc đối với đạo đức.”
Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh rằng: “Tôi muốn nhắc nhở những người này rằng sự lạc hậu là vô ích, và họ phải hiểu rằng có một sự tiến hóa đúng đắn trong cách hiểu các vấn đề về đức tin và luân lý” vốn cho phép tín lý tiến triển và củng cố theo thời gian.
Đức Phanxicô trước đây đã thừa nhận những lời chỉ trích nhắm vào ngài từ một số người bảo thủ Hoa Kỳ, đồng thời châm biếm rằng việc bị người Mỹ tấn công là một “vinh dự”.