Elizabeth Scalia, trên Our Sunday Visitor, ngày 23 tháng 2 năm 2024, nhận định rằng một cuộc thảo luận giữa những người Công Giáo thực hành diễn ra trong một nhóm mạng xã hội, chắc chắn dẫn đến sự chia rẽ hiện nay giữa những người Công Giáo – những người tự mô tả mình là “chính thống” và “tiến bộ hơn”; những người tự nhận mình là “tự hào với quán cà phê” [proudly cafeteria] so với những người tự nhận mình “tự hào với duy truyền thống”.
Đối với những Ki-tô hữu tiếp xúc với những thất bại của chính họ, việc “tự hào” bất cứ điều gì dường như là vô nghĩa, tuy nhiên, mùi kiêu ngạo cuối cùng vẫn đeo bám hầu hết chúng ta, bất kể việc thực hành của chúng ta trong sạch đến đâu.
Điều đó dẫn đến những câu hỏi về “sự trong sạch” nghĩa là gì trong một thế giới sa ngã, và cuộc tranh luận về việc tuân theo tất cả các “quy tắc” do Giáo hội ban hành trái ngược với những lời dạy của chính Chúa Kitô. Chẳng hạn, có phải câu chuyện về Người Con Hoang Đàng của Chúa Giêsu – trong đó Người miêu tả người cha chạy về phía đứa con ăn năn không hoàn hảo, ngay cả “khi nó còn ở xa” (Lc 15:20) – trái ngược với mệnh lệnh mà tất cả chúng ta phải ở trong “trạng thái ân sủng” trước khi chúng ta có thể đến gần Chúa Kitô trong Thánh Thể không?
Thật tốt khi những cuộc trò chuyện như vậy diễn ra, thật tốt khi thấy mọi người vẫn tích cực thắc mắc. Thắc mắc đặt nền tảng cho công việc của Chúa được biết rõ hơn.
Tuy nhiên, sau những cuộc trao đổi kéo dài, cuối cùng cũng có người than thở: “Làm thế nào bất cứ ai trong chúng ta có thể ‘Công Giáo đủ’?”
Câu hỏi đó đáng được suy gẫm trong khi cầu nguyện: Thế nào là “Công Giáo đủ?”
Câu trả lời có thể vừa đơn giản vừa khó khăn, giống như “tình yêu di chuyển không giới hạn, nhưng không bị ràng buộc bởi sự quá mức của con người”.
Sự phát triển của tín lý
Như bất cứ bậc cha mẹ nào cũng sẽ nói với bạn, các quy tắc rất quan trọng. Những bậc cha mẹ lương thiện sẽ thừa nhận rằng đôi khi tình yêu đòi hỏi phải xem xét lại cẩn thận ngay cả những quy tắc gia đình cố hữu và nguyên tắc nhất.
Điều đó có chạm đến Giáo hội hiện đại không? Một số người Công Giáo lo sợ bất cứ “sự phát triển tín lý” nào, trong khi những người khác lại kêu gọi điều đó.
Có lẽ chúng ta nên đọc cuốn “Về sự phát triển tín lý” của Thánh John Henry Newman, trong đó ngài đưa ra những phân biệt hữu ích giữa các nguyên tắc và tín lý: “Các nguyên tắc thì trừu tượng và tổng quát, các tín lý liên quan đến sự kiện; tín lý phát triển, còn các nguyên tắc thoạt nhìn thì không; tín lý phát triển và được mở rộng, các nguyên tắc là vĩnh viễn; các tín lý mang tính trí thức, còn các nguyên tắc mang tính đạo đức và thực tế ngay lập tức hơn. Các hệ thống sống theo nguyên tắc và đại diện cho các tín lý. Trách nhiệm cá nhân là một nguyên tắc, Hữu thể của Thiên Chúa là một tín lý; từ tín lý đó, tất cả thần học đều xuất hiện theo đúng trình tự, trong khi nguyên tắc đó không rõ ràng hơn trong Tin Mừng bằng ở trên thiên đàng, và không phụ thuộc niềm tin vào một Đấng Thống trị toàn năng mà phụ thuộc vào lương tâm” (Chương 5.2).
Trong tư cách một Giáo hội vừa/vừa (cả/lẫn), chúng ta gắn bó với siêu nhiên và thế giới – “tất cả những điều hữu hình và vô hình”. Điều này có góp phần khiến chúng ta xa rời nhau, liên kết với các phe phái hơn là cùng nhau thực hiện đức tin không? Chúng ta muốn nắm lấy tính siêu nhiên (hầu hết không được thảo luận) của Giáo hội, nhưng theo bản năng mong muốn phục vụ tính con người theo những cách thức con người.
Cầu nguyện có thể đơn giản
Cả hai nỗ lực trên đều có thể được thực hiện một cách thiện chí nhưng lại đi đến mức cực đoan, đè nặng quá nhiều theo hướng này hay hướng khác. Cái kết thúc bất ngờ của chủ nghĩa cực đoan là niềm tự hào.
Hoàn toàn có thể trở nên kiêu ngạo như một người Pha-ri-si, rỉa lông khi chúng ta tuân theo tất cả các quy tắc đồng thời lạm dụng chủ nghĩa siêu nhiên – và vâng, sự thôi thúc và hành động cầu nguyện là siêu nhiên, giống như nguồn cảm hứng để phục vụ.
Tác giả biết có người lần chuỗi Mân Côi mỗi ngày, đọc không chỉ lời cầu Fatima mà còn lời cầu nguyện Thánh Michael vào cuối mỗi chục kinh và gọi đó là điều “cần thiết”. Nó khiến tôi tự hỏi chúng ta thường tuyên bố đức tin của mình như thế nào trong khi không tin rằng lời cầu nguyện có thể vừa đơn giản vừa “đủ”.
Có phải sự tự hào, kiêu ngạo đã khiến cho người quen của tôi cho rằng một lời cầu nguyện mạnh mẽ là không phù hợp với nhu cầu của thế giới? Chỉ có Chúa mới biết. Nhưng nếu chúng ta dâng lời cầu nguyện mà không tin cậy Chúa đủ để tin rằng lời cầu nguyện vừa có hiệu quả vừa dồi dào, thì chúng ta thực sự đang dâng lên điều gì?
Cầu nguyện mà không tin tưởng có phải là một phần kiêu ngạo của chúng ta không?
Mặt khác, tác giả biết nhiều người quá tận tâm với khía cạnh đức tin phục vụ thế giới đến nỗi họ trở nên tách rời khỏi chủ nghĩa siêu nhiên của việc cầu nguyện. Tác giả từng bị chế nhạo bởi một người Công Giáo “công bằng xã hội” nhiệt tình, người gọi việc tôn thờ Thánh Thể là “một di tích thời trung cổ, quá thụ động trước quá nhiều nhu cầu của con người”.
Tác giả phản bác “Tuy nhiên, nó hỗ trợ công việc bạn làm.”
Có phải cả hai chúng ta đều tự hào? Một lần nữa, chỉ có Chúa mới biết?
Một Giáo Hội của việc hiện hữu và hành động
Một Giáo hội cả/lẫn là một Giáo hội Martha-và-Maria của “hiện hữu” và “hành động”. Con người hư hỏng chúng ta liên tục quên mất điều đó, nghiêng về hướng này hay hướng khác. Thật khó khăn nhưng cần thiết khi dành thời gian ngồi yên tĩnh trước mặt Chúa đồng thời dành thời gian và tài năng của bạn để phục vụ Chúa Kitô. Nếu tất cả chúng ta cùng nỗ lực thực hiện điều đó thì có thể sẽ ít bất mãn và mất lòng tin hơn giữa những người Công Giáo, và sẽ có ít câu hỏi hơn về việc liệu chúng ta có đang theo Đạo Công Giáo “một cách đúng đắn” hay không.
Tượng chịu nạn chỉ cho chúng ta phải và trái – công lý và lòng thương xót; thế gian và siêu nhiên – được sinh ra trên thanh xà ngang mà từ đó Chúa Giêsu dang rộng cánh tay ra. Mình Ngài – Thánh Thể của chúng ta, lấp đầy chùm tia thẳng đứng, ở trên đất, nhưng hướng lên trời.
Chúa Giêsu là sự cân bằng. Một mình Người là người giữ cho cả hai bên không bị rớt xuống đất. Có lẽ khi chúng ta có thói quen nối thập giá của mình với thánh giá của Người, những câu hỏi về sự trong sạch và hoàn hảo sẽ trở thành vấn đề tranh luận.
Bởi vì không có gì thuần khiết và hoàn hảo hơn việc được ở trong sự cân bằng với Chúa Ki-tô.
