Tờ Pillar Catholic có bài tường trình nhan đề “Church ordered to compensate woman denied deacon formation”, nghĩa là “Giáo hội bị buộc phải bồi thường cho người phụ nữ bị từ chối đào tạo thành phó tế.”
Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.
Một tòa án đã ra lệnh cho hai nhà lãnh đạo Giáo hội Bỉ phải bồi thường sau khi một phụ nữ không được phép ghi danh vào chương trình đào tạo phó tế.
Tòa án đã ra lệnh cho Hồng Y Jozef De Kesel đã nghỉ hưu và Đức Tổng Giám Mục Luc Terlinden, người kế nhiệm ngài làm Tổng Giám mục Mechelen-Brussels, mỗi vị phải trả 1.500 euro, tức là khoảng 1.600 Mỹ Kim, cho Veer Dusauchoit.
Bà Dusauchoit, 62 tuổi sống ở Herent, tỉnh Flemish Brabant của Bỉ, đã phục vụ nhiều năm tại giáo xứ địa phương của bà, nơi không còn linh mục do sự suy giảm giáo sĩ giáo phận.
Bà là thành viên của một nhóm giáo dân tổ chức các buổi cử hành Lời Chúa và Rước lễ, tang lễ và các hoạt động khác của giáo xứ – một tình trạng phổ biến trong Giáo Hội Công Giáo ở Bỉ.
Vào tháng 6 năm 2023, được linh hứng bởi một chương trình đào tạo phó tế nữ ở Đức, Dusauchoit đã nộp đơn ghi danh tham gia chương trình đào tạo phó tế kéo dài 4 năm của tổng giáo phận Mechelen-Brussels do Đức Hồng Y De Kesel lãnh đạo –, nhưng đơn ghi danh của bà đã bị từ chối.
Giáo Hội Công Giáo dạy rằng bí tích truyền chức thánh được dành riêng cho nam giới. Ba bậc thánh là phó tế, linh mục và giám mục.
Dusauchoit lại nộp đơn không thành công vào tháng 10 năm 2023, sau khi Đức Cha Terlinden được bổ nhiệm làm tổng giám mục thay cho Đức Hồng Y De Kesel.
Trong một chuyên mục tháng 4 cho trang web tin tức DeWereldMorgen.be, Dusauchoit tự mô tả mình là “một người phụ nữ ngoan đạo, dấn thân hoạt động xã hội, đấu tranh cho nữ quyền và được truyền cảm hứng về mặt sinh thái”.
Bà viết: “Phụ nữ trong Giáo hội vẫn chưa được đánh giá đầy đủ và không có cơ hội đảm nhận vị trí xứng đáng của mình”.
“Từ sự thất vọng này, từ niềm tin rằng việc đào tạo làm phó tế có thể giúp Giáo hội phát triển, đồng thời từ quyết tâm không đoạn tuyệt với Giáo hội, tôi quyết định ghi danh tham gia chương trình đào tạo phó tế.”
Tuy nhiên, bà ta nói, trong khi “cả Đức Tổng Giám Mục De Kesel và Terlinden đều công khai tuyên bố ủng hộ việc phong chức phó tế cho phụ nữ trong câu trả lời của các ngài cho câu hỏi của tôi, tôi không tìm thấy thái độ sẵn lòng nào như vậy”.
Dusauchoit nói rằng vào những năm 1970, vợ của các ứng cử viên phó tế được yêu cầu tham gia khóa đào tạo phó tế cùng với chồng của họ, ngay cả khi họ không thực sự được thụ phong phó tế.
Bà nói: “Việc họ không thể được phong chức phó tế trong mọi trường hợp không phải là trở ngại cho việc theo đuổi khóa đào tạo này”.
Bà ta nói thêm: “Quyết định của Đức Hồng Y De Kesel và Đức Tổng Giám Mục Terlinden từ chối cho tôi quyền được đào tạo phó tế chỉ vì tôi là phụ nữ, theo ý kiến của tôi, vi phạm nguyên tắc bình đẳng giới tính, là bất hợp pháp và sai phạm về mặt pháp lý”.
Dusauchoit đưa vụ việc của mình ra tòa án dân sự, lập luận rằng các vị Hồng Y và Tổng Giám Mục đã phạm tội phân biệt đối xử vì quyền bình đẳng giữa nam và nữ được quy định trong Điều 10 của hiến pháp Bỉ.
Theo báo chí Bỉ, các vị Hồng Y và Tổng Giám Mục không phản đối ý kiến cho rằng Dusauchoit đã bị từ chối tham gia khóa học vì cô là phụ nữ.
Phát ngôn nhân của tòa án ở Mechelen, một thành phố thuộc vùng Flemish của Bỉ, cho biết:
“Tòa án nhận thấy rằng các vị Hồng Y và Tổng Giám Mục này đã mắc sai lầm khi đánh giá đơn ghi danh.”
“Nó chỉ liên quan đến việc được nhận vào một khóa đào tạo, chứ không phải vấn đề bổ nhiệm làm phó tế.”
Phát ngôn nhân nói thêm rằng tòa án không có quyền quyết định liệu một cá nhân ứng viên có nên được nhận vào chương trình đào tạo phó tế hay không.
Ông nói: “Tòa án không có thẩm quyền xét xử việc này. Điều này sẽ trái ngược với tự do tôn giáo. Các tổng giám mục phải có khả năng tự quyết định xem ai là ứng viên phù hợp để đào tạo”.
Bình luận về phán quyết, luật sư của Dusauchoit cho biết: “Lần đầu tiên trong lịch sử, các giám mục Bỉ bị tòa án lên án vì phân biệt giới tính. Tòa án tuyên phải bồi thường thiệt hại cho bà Dusauchoit vì việc này.”
“Tòa án tin rằng họ không thể buộc các giám mục chấp nhận bà Dusauchoit được đào tạo, vì điều này ảnh hưởng đến quyền tự chủ của Giáo hội”.
Đề cập đến phiên họp tháng 10 này của Thượng Hội đồng về tính đồng nghị, các luật sư nói thêm: “Bà. Dusauchoit hài lòng vì tòa án đã phát hiện ra rằng đã xảy ra sự phân biệt đối xử. Bà hy vọng phán quyết này có thể giúp bảo đảm rằng phụ nữ sẽ được phép tham gia khóa đào tạo phó tế trong tương lai. Vấn đề này nằm trong chương trình nghị sự của Thượng Hội đồng Giám mục vào mùa thu này.”
Một phát ngôn viên của tổng giáo phận Mechelen-Brussels nói với trang web Công Giáo Đức katholisch.de: “Chúng tôi đã nhận được phán quyết vào chiều hôm qua, hiện đang nghiên cứu và sau đó sẽ quyết định xem sẽ tiếp tục như thế nào”.
Đã có những căng thẳng sâu sắc giữa Giáo hội và nhà nước ở Bỉ trong những năm gần đây sau khi bùng phát cuộc khủng hoảng giáo sĩ lạm dụng tình dục.
Năm 2010, Vatican phản đối sau khi cảnh sát Bỉ đột kích các tài sản của Giáo hội và làm gián đoạn cuộc họp của các giám mục khi cảnh sát tìm kiếm bằng chứng trong các vụ lạm dụng.
Giáo hội ở Bỉ hiện đang chống lại lệnh của các cơ quan bảo vệ dữ liệu nhằm các tài liệu trong sổ ghi danh rửa tội, nếu được yêu cầu.
Giáo Hội Công Giáo ở Bỉ kêu gọi mở chức phó tế cho phụ nữ trong báo cáo phản hồi trước cuộc họp thượng hội đồng vào tháng 10.
Hội Đồng Giám Mục Bỉ cho biết: “Công đồng Vatican II đã tái thiết lập chức phó tế vĩnh viễn cho nam giới. Không phải tất cả các hội đồng giám mục đều đã tận dụng khả năng này.”
“Bằng cách tương tự, chúng tôi yêu cầu, dựa trên sự tham vấn của chúng tôi với tư cách là Giáo hội Bỉ, rằng chức phó tế vĩnh viễn cho phụ nữ cũng nên được tái lập”.
“Trong phân tích của chúng tôi, việc trao các trách nhiệm mục vụ chính cho phụ nữ và truyền chức phó tế không nên là điều bắt buộc hoặc bị cấm trên toàn cầu”.
Các quốc gia khác cũng ghi nhận sự ủng hộ mạnh mẽ của người Công Giáo địa phương đối với các nữ phó tế trong báo cáo phản hồi của họ.
Tại Đức, giáp biên giới Bỉ, một tổ chức độc lập có tên là Mạng lưới Phó tế Nữ đã tổ chức các khóa đào tạo kéo dài 3 năm cho phụ nữ kể từ năm 1999, nhằm mục đích đào tạo chức phó tế.
Đức Giám Mục Ludger Schepers, Giám Mục Phụ Tá của Giáo phận Essen, đã cử hành Thánh lễ bế mạc khóa học vào tháng Tư.
Theo một thông cáo báo chí, Đức Cha Schepers nói trong bài giảng rằng phụ nữ cảm thấy bị phân biệt đối xử và bị gạt ra ngoài lề xã hội trong Giáo hội vì ơn gọi của họ.
Thông cáo báo chí cho biết: “Điều khiến vị Giám Mục tức giận là sự mất cân bằng này không được coi là một mối bất bình cần được giải quyết”.
“Mặc dù ngài chưa thể truyền giới cho phụ nữ, nhưng ngài và những người lãnh đạo khóa học đã ban phước lành cho từng phụ nữ khi họ nhận được chứng chỉ của mình.”
Chủ tịch Hội đồng Giám mục Đức, Giám mục Georg Bätzing đã gửi thông điệp chúc mừng 13 phụ nữ đã hoàn thành khóa học.
Giám mục Georg Bätzing nói: “Các bạn là một phước lành cho Giáo hội của chúng ta”.
Đức Thánh Cha Phanxicô dự kiến sẽ thăm Bỉ, một quốc gia mà ngài có quan hệ lâu dài, từ ngày 26 đến 29 tháng 9.
Trong một cuộc phỏng vấn với CBS vào tháng 5, Đức Thánh Cha đã được hỏi liệu ngài có cởi mở với khả năng phụ nữ được làm phó tế hay không.
Ngài nói: “Nếu đó là các phó tế với chức thánh thì không. Nhưng tôi có thể nói, phụ nữ luôn có chức năng của nữ phó tế mà không phải là phó tế, phải không?”
“Phụ nữ phục vụ rất tốt với tư cách là phụ nữ, không phải với tư cách là thừa tác viên trong các chức thánh.”
