Một cuộc khẩu chiến mới giữa Đức Thánh Cha Phanxicô và chính phủ theo chủ nghĩa tự do mới của Tổng thống Á Căn Đình Javier Milei về phản ứng đối với các cuộc biểu tình gần đây về việc tăng lương hưu có khả năng làm phức tạp thêm triển vọng về chuyến trở về quê hương của Đức Giáo Hoàng vốn bị trì hoãn từ lâu.
Cuộc trao đổi này diễn ra sau một đoạn video được quay trong các cuộc biểu tình trên đường phố tuần trước của những công nhân đòi tăng lương hưu cho thấy một cảnh sát dường như đã sử dụng bình xịt hơi cay với một bé gái 10 tuổi. Để đáp trả, Đức Thánh Cha Phanxicô đã sử dụng một bài phát biểu tại một cuộc họp của các phong trào quần chúng tại Vatican để chỉ trích không chỉ phản ứng của các lực lượng an ninh mà còn cả các ưu tiên của chính phủ Á Căn Đình.
“Tôi đã chứng kiến một cuộc đàn áp, một tuần hoặc ít hơn một chút trước đây. Những người lao động, những người đang đòi quyền lợi của họ trên đường phố,” Đức Giáo Hoàng nói.
“Và cảnh sát đã đẩy lùi họ bằng thứ đắt tiền nhất, bình xịt hơi cay phẩm chất hàng đầu. Và họ không có quyền đòi hỏi những gì là của họ, bởi vì họ là những kẻ bạo loạn, những người cộng sản, không, không. Chính phủ đã kiên quyết và thay vì trả tiền cho công lý xã hội, họ đã trả tiền cho bình xịt hơi cay,” ngài nói.
Nhìn rộng hơn, Giáo hoàng dường như cũng bác bỏ đường lối theo chủ nghĩa tân tự do cho phép thị trường tự quyết định các kết quả kinh tế như phân phối của cải.
Đức Phanxicô cảnh báo: “Nếu không có chính sách, chính sách tốt, chính sách hợp lý và công bằng nhằm tăng cường công lý xã hội để mọi người đều có đất đai, nhà ở, việc làm, mức lương công bằng và các quyền xã hội đầy đủ, thì logic lãng phí vật chất và con người sẽ lan rộng, để lại bạo lực và sự hoang tàn”.
Góp phần tạo nên nhận thức về xung đột trực tiếp với Milei, trong số những người lắng nghe bài phát biểu của Đức Thánh Cha Phanxicô có Juan Grabois, người sáng lập phong trào công nhân ở Á Căn Đình và trước đây là ứng cử viên cánh tả trong cuộc bầu cử năm 2023 đưa Milei lên nắm quyền.
Milei, người không ngại chỉ trích Đức Thánh Cha Phanxicô trong quá khứ, đã lên nền tảng truyền thông xã hội X để phản pháo. Trong một loạt bài đăng, ông gọi giáo hoàng là “kẻ đạo đức giả” và cũng là “thây ma bị nhiễm virus Kirchernerist”, một lời ám chỉ khinh miệt đến chính phủ cánh tả của cựu tổng thống Á Căn Đình Nestor Kircher và vợ Cristina, những người đã cai trị từ năm 2003 đến năm 2015.
Với giọng điệu ít gay gắt hơn, một phát ngôn viên của chính phủ cũng bày tỏ sự bất đồng với bình luận của Đức Giáo Hoàng.
“Đó là ý kiến của Đức Giáo Hoàng, mà chúng tôi tôn trọng, chúng tôi lắng nghe và chúng tôi thậm chí suy ngẫm về những gì ngài nói”, phát ngôn nhân Manuel Adorni cho biết. “Chúng tôi không phải chia sẻ tầm nhìn của ngài về một số vấn đề. Nhưng chúng tôi hoàn toàn và tuyệt đối tôn trọng những gì Đức Giáo Hoàng có thể nói”.
Patricia Bullrich, Bộ trưởng An ninh Á Căn Đình, đã có quan điểm tương tự trong một cuộc họp báo, nói về bình luận của Đức Giáo Hoàng, “Chúng tôi sẽ không phản hồi. Đó là một ý kiến, và giống như mọi ý kiến khác, nó cần được tôn trọng.”
Mặt khác, thị trưởng Buenos Aires, thủ đô mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã đảm nhiệm vai trò tổng giám mục trong 15 năm trước khi được bầu vào năm 2013, đã thách thức Đức Giáo Hoàng quay trở lại và xem xét tình hình thực tế trước khi bình luận.
Jorge Macri phát biểu với một đài phát thanh Á Căn Đình rằng: “Tôi có mối quan hệ tuyệt vời với nhiều nhân vật trong Giáo Hội, nhưng để đưa ra ý kiến về những vấn đề này, bạn phải ở đây, hiểu những gì đang diễn ra, tính đến tất cả các biến số đang diễn ra và không được hạ thấp sự thật hoặc chỉ nghe một phía của câu chuyện”.
Macri là anh em họ của cựu Tổng thống Á Căn Đình Mauricio Macri, người lãnh đạo chính phủ bảo thủ từ năm 2015 đến năm 2019.
Jorge Macri cho biết, “Tôi không muốn tranh luận với Đức Giáo Hoàng và thật tốt khi được lắng nghe mọi tiếng nói về những vấn đề này để không bị giản lược, và để hiểu rằng chúng ta đang giải quyết một tình hình phức tạp và khó khăn, một thời điểm khó khăn đối với Á Căn Đình”.
Mối quan hệ giữa Giáo Hội và nhà nước ở Á Căn Đình đã trở nên căng thẳng kể từ khi Milei nhậm chức vào tháng 12 năm 2023. Vào tháng 3, một tài liệu từ một ủy ban của hội đồng giám mục đã được công bố, trong đó phàn nàn rằng “việc cắt giảm vĩnh viễn các chính sách công đã tạo ra những vấn đề gây nguy hiểm cho các quyền cơ bản nhất, như giáo dục và chăm sóc sức khỏe, và thậm chí ảnh hưởng đến những nhu cầu thiết yếu như thực phẩm”.
Tài liệu của Ủy ban Hòa bình và Công lý phàn nàn rằng: “Trong khi các lợi ích về thuế có lợi cho các công ty lớn không bị cắt giảm thì thâm hụt lại giảm nhờ việc cắt giảm đối với người lao động và người đã nghỉ hưu”.
Về phía Milei, trước khi đắc cử, ông thường xuyên công khai chỉ trích Đức Thánh Cha Phanxicô, gọi ngài ở nhiều thời điểm là “kẻ cộng sản”, “kẻ ngu ngốc”, “con trai cánh tả” và “kẻ đại diện cho cái ác trên trái đất”.
Tuy nhiên, sau khi nắm quyền, Milei đã đến thăm Rôma để tham dự lễ phong thánh cho một vị thánh người Á Căn Đình và có cuộc gặp thân mật với Đức Phanxicô, sự kiện được nhiều người coi là nỗ lực xóa bỏ hiềm khích.
Người ta vẫn chưa biết liệu tình hình hỗn loạn hiện nay ở Á Căn Đình có ảnh hưởng đến triển vọng chuyến đi của Đức Giáo Hoàng hay không. Trong những bình luận gần đây về chuyến đi đến Á Châu và Châu Đại Dương, Francis tỏ ra thận trọng về chuyến trở về quê hương.
“Tôi có đến Á Căn Đình hay không vẫn chưa được quyết định”, ngài nói với các phóng viên. “Tôi muốn đi, đó là người dân của tôi, nhưng vẫn chưa được quyết định. Trước tiên, chúng tôi phải giải quyết một số vấn đề”, ngài nói, nhưng không nêu rõ những vấn đề đó là gì.
