Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Đạo Binh Chúa Kitô (LC), Khoa trưởng Thần học và giáo sư phụng vụ của Đại học Regina Apostolorum (Nữ Vương các Thánh Tông Đồ), Rôma.
Hỏi: Khi Máu Chúa Kitô sẽ được nhiều người rước lấy, linh mục chuẩn bị ba hoặc bốn chén thánh có sẵn rượu. Trước khi truyền phép, một số linh mục chỉ rót chút nước vào một chén thánh, trong khi một số linh mục khác lại rót nước vào tất cả các chén thánh có sẵn rượu. Xin hỏi quy tắc thông thường là rót nước như thế nào? Việc thiếu sự thống nhất trong việc này có thể là không tốt, vì nó có thể tạo ra sự nhầm lẫn trong tâm trí các tín hữu. – T. K., Mumbai, Ấn Độ.
Đáp: Các chuyên viên phụng vụ đã tranh luận về sự thực hành đúng cách trong trường hợp này, nhưng không có giải pháp dứt khoát được tìm thấy như là sự thực hành tốt nhất. Theo tôi biết, cũng không có lập trường chính thức nào liên quan đến điểm này.
Việc sử dụng nhiều chén thánh được tìm thấy trước tiên trong các thánh lễ đồng tế, nhưng cũng còn được tìm thấy trong các thánh lễ mà các người tham dự được rước lễ dưới hai hình.
Chữ đỏ chỉ nói ở số ít, nói rằng thầy phó tế hay linh mục “rót rượu và chút nước vào chén thánh…” (Qui chế Tổng quát Sách lễ Rôma, số 178).
Đặc điểm kỹ thuật liên quan đến chén thánh chính có nghĩa là sẽ không đúng phụng vụ khi trộn nước với rượu trong một chai lớn hoặc hũ lớn lúc dâng lễ, và sau đó đổ rượu vào nhiều chén thánh.
Nói về việc đồng tế trong thánh lễ, Qui chế Tổng quát Sách lễ Rôma không chỉ định nghi thức đặc biệt nào:
“214. Phần chuẩn bị lễ phẩm (xem ở trên, các số 139-145) do chủ tế làm, các vị đồng tế khác
ngồi tại chỗ” (Bản dịch Việt ngữ của cha Lm. Phanxicô Xaviê Nguyễn Chí Cần, GP Nha Trang).
Các qui định được công bố bởi Hội đồng Giám mục Mỹ về việc cho rước lễ dưới hai hình cũng không làm rõ điểm này, vì các ngài chỉ đề cập đến chén thánh có rượu:
“36. Bàn thờ được thầy phó tế và các người giúp lễ dọn sẵn với khăn thánh, khăn lau chén, Sách Lễ, và chén thánh (trừ khi chén được chuẩn bị ở bàn bên cạnh). Lễ phẩm bánh và rượu được các tín hữu đem lên, và được tiếp nhận bởi linh mục hay thầy phó tế tại một địa điểm thuận tiện. Nếu một chén thánh là không đủ cho việc rước lễ dưới hai hình cho các linh mục đồng tế hay tín hữu của Chúa Kitô, một số chén thánh có rượu được đặt trên một khăn thánh trên bàn thờ trong một nơi thích hợp. Thật đáng tán dương khi chén thánh chính là lớn hơn so với chén thánh khác được chuẩn bị cho việc rước lễ”.
Mặt khác, Bộ Giáo Luật, số 924, nói: “Hy Lễ Thánh Thể phải được cử hành bằng bánh và rượu có pha chút nước” (Bản dịch Việt ngữ của Bộ Giáo Luật do các Linh Mục Nguyễn Văn Phương, Phan Tấn Thành, Vũ Văn Thiện, Mai Ðức Vinh thực hiện).
Tuy nhiên, thật là chưa rõ ràng nếu câu này có nghĩa là nước phải được rót một chút vào mỗi chén thánh, hoặc có nghĩa là nước được rót một chút vào chén thánh chính là đủ rồi.
Một số chuyên viên giải thích điều luật này là yêu cầu nước được rót một chút vào mỗi chén thánh vì mục đích của tính hợp thức (nó sẽ không ảnh hưởng đến tính thành sự của việc cử hành). Một số chuyên viên khác lại cho rằng thật là đủ khi rót chút nước vào chén thánh chính, như là đại diện cho một chén duy nhất và tạo nên một sự thống nhất đạo đức cho mục đích truyền phép.
Trong trường hợp này, cũng là tương tự cho sự việc rằng linh mục chỉ dâng một đĩa thánh, ngay cả khi có nhiều bình thánh trên bàn thờ. Cũng như thế, một chén thánh tượng trưng cho các chén thánh khác. Lập luận này là khá vững chắc từ quan điểm thần học, và có nghĩa rằng việc rót chút nước vào chén thánh chính là vừa hợp thức vừa thành sự.
Như chúng tôi đã nói ngắn gọn về chủ đề trên ngày 9-10-2007, lập trường thần học này “cũng giải quyết vấn đề nhìn thấy cách vô duyên một phó tế hay linh mục rót chút nước vào nhiều chén thánh đã sắp sẵn trên bàn thờ”.
Đối với những người giải thích điều luật 924 một cách chặt chẽ, có hai khả năng đơn giản: “Nếu chỉ có thêm hai chén thánh, thì rượu và nước, hay chỉ nước (nếu các chén thánh thêm đã được chuẩn bị) có thể được rót sẵn trong tất cả các chén thánh trong phần chuẩn bị lễ vật.
“Nếu có nhiều chén thánh, thì nước và rượu có thể được rót sẵn trong tất cả các chén thánh ngoại trừ chén thánh chính, khi các chén thánh được chuẩn bị trước khi Thánh lễ bắt đầu.
“Giải pháp thứ hai này thường được thực hiện bởi các người phụ trách phòng thánh ở Vatican, cho các thánh lễ đồng tế đông người tại Quảng trường Thánh Phêrô”.
Do thiếu một tuyên bố chính thức về vấn đề này, tôi có thể nói rằng cả hai việc thực hành, chỉ rót chút nước trong chén thánh chính, hoặc rót chút nước trong tất cả các chén thánh, có thể được thực hiện một cách hợp pháp. (Zenit.org 18-6-2013)
Nguyễn Trọng Đa
