Lúc 4:30 chiều thứ Tư 18 tháng Hai, Đức Thánh Cha đã chủ sự cuộc rước kiệu sám hối từ nhà thờ thánh Anselmo của dòng Biển Đức tới đền thờ thánh nữ Sabina của dòng Đa Minh.
Đi trong đoàn rước với Đức Thánh Cha, có đông đảo các Hồng Y và Giám Mục trong giáo triều Rôma, đông đảo tu sĩ dòng Biển Đức và Đa Minh, trong đó có 2 vị Tổng quyền của 2 dòng này. Trên quãng đường dài 500 mét, các vị vừa đi vừa hát kinh cầu các thánh, và thánh ca thống hối.
Lúc 5 giờ chiều, tại Vương cung Thánh Đường thánh nữ Sabina, có từ thế kỷ thứ Năm, Đức Thánh Cha đã chủ sự thánh lễ đồng tế với các Hồng Y và Giám Mục, trước sự tham dự của linh mục tu sĩ nam nữ và giáo dân, đặc biệt là các vị lãnh đạo Hội Hiệp sĩ Malta.
Trong bài giảng, Đức Thánh Cha nói:
Trong tư cách là dân Chúa, hôm nay chúng ta bắt đầu cuộc hành trình Mùa Chay, một thời gian trong đó chúng ta cố gắng để kết hợp chặt chẽ hơn với Chúa Giêsu Kitô, để chia sẻ mầu nhiệm cuộc thương khó và sự phục sinh của Ngài.
Phụng vụ Thứ Tư Lễ Tro trình bày với chúng ta, trước hết, một đoạn nói về tiên tri Joel, được Thiên Chúa sai đến để kêu gọi mọi người ăn năn hối cải trước một tai họa là nạn châu chấu đang tàn phá xứ Giuđêa. Chỉ có Chúa mới có thể cứu dân khỏi tai họa này, và do đó dân chúng cần phải khẩn khoản cầu nguyện và ăn chay, cũng như thú nhận tội lỗi của mình.
Vị tiên tri nhất mực đòi dân chúng phải hoán cải nội tâm: “Hãy quay về với Ta với tất cả con tim ngươi” (2:12). Trở về với Chúa “với tất cả con tim” có nghĩa là chọn một con đường hoán cải không hời hợt hay chóng qua, nhưng là một hành trình tâm linh đạt đến nơi thâm sâu nhất trong tâm hồn của chúng ta. Tâm hồn, thực tế là chỗ ngự trị những tình cảm của chúng ta, là trung tâm nơi các quyết định và thái độ của chúng ta được hình thành.
Như thế, “quay về với Ta với tất cả tâm hồn ngươi” không chỉ liên quan đến cá nhân, nhưng mở rộng ra cho cộng đồng, là một lời hiệu triệu cho tất cả: “Hãy tụ tập chúng dân, mời dự đại hội thánh, triệu tập các cụ già, tụ họp đám thiếu nhi cũng như trẻ thơ còn đang bú. Tân lang hãy ra khỏi loan phòng, tân nương hãy rời bỏ phòng khuê! (2:16) ”
Vị tiên tri đặc biệt nhắm đến những lời cầu nguyện của các tư tế, khi lưu ý rằng lời cầu nguyện của họ nên được kèm theo nước mắt. Vào đầu Mùa Chay này chúng ta hết sức kêu cầu xin ân sủng biết rơi lệ, để lời cầu nguyện của chúng ta và cuộc hành trình hoán cải của chúng ta trở nên đích thực hơn bao giờ hết và không có chút đạo đức giả nào.
Đây chính là thông điệp của Tin Mừng hôm nay. Trong đoạn trích từ Phúc Âm Thánh Matthêu, Chúa Giêsu đã nhắc lại ba việc bác ái theo quy định của luật Môi sê là: bố thí, cầu nguyện và ăn chay. Theo thời gian, các quy định này được thực hiện hời hợt bề ngoài, thậm chí còn bị biến dạng thành một thứ dấu chỉ của sự ưu việt xã hội. Chúa Giêsu nhấn mạnh một cám dỗ chung trong ba công việc này, có thể được mô tả tóm lược là đạo đức giả (Ngài nhắc đến từ đạo đức giả này đến ba lần): “Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy. .. Vậy khi bố thí, đừng có khua chiêng đánh trống, như bọn đạo đức giả thường biểu diễn trong hội đường và ngoài phố xá, cốt để người ta khen…Và khi cầu nguyện, anh em đừng làm như bọn đạo đức giả: chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường, hoặc ngoài các ngã ba ngã tư, cho người ta thấy. Thầy bảo thật anh em: chúng đã được phần thưởng rồi. .. Còn khi ăn chay, anh em chớ làm bộ rầu rĩ như bọn đạo đức giả” (Mt 6: 1, 2, 5, 16)”
Khi thực hiện điều gì tốt, hầu như tự nhiên nảy sinh nơi chúng ta ước muốn được quí chuộng và chiêm ngưỡng vì hành động tốt ấy, để được hài lòng. Chúa Giêsu mời gọi chúng ta thi hành các việc lành ấy mà không khoa trương, và chỉ tín thác nơi phần thưởng của Chúa Cha trên trời, Đấng nhìn thấy tận những nơi sâu kín”(Mt 6,4.6.18).
Anh chị em thân mến, Chúa không bao giờ ngừng thương xót chúng ta, và luôn mong muốn ban cho chúng ta sự tha thứ của Ngài một lần nữa, mời gọi chúng ta trở về với Ngài bằng một trái tim mới, tinh tuyền khỏi mọi tội lỗi, để dự phần trong niềm vui của Ngài. Làm thế nào để nhận lời mời này? Thánh Phaolô đưa ra một gợi ý cho chúng ta trong bài đọc thứ hai ngày hôm nay: “Nhân danh Chúa Kitô, chúng tôi tha thiết mong anh em hòa giải với Thiên Chúa. (2 Cor 5:20)” Công việc hoán cải này không chỉ là một nỗ lực của con người. Hòa giải giữa chúng ta và Thiên Chúa có thể thực hiện được là nhờ vào lòng thương xót của Chúa Cha, Đấng, vì yêu thương chúng ta, đã không ngần ngại hy sinh Con Một của Ngài. Chúa Kitô, Đấng công chính và tinh tuyền không chút tội lỗi nào đã thành tội nhân vì chúng ta (câu 21). Trên thập tự giá, Ngài đã gánh lấy tội lỗi của chúng ta, và như vậy đã cứu chuộc chúng ta và làm cho chúng ta được nên công chính trước mặt Thiên Chúa. Trong Ngài, chúng ta có thể trở nên công chính, trong Ngài, chúng ta có thể thay đổi, nếu chúng ta chấp nhận ân sủng của Thiên Chúa và không để “thời thuận tiện (6: 2)” trôi qua trong vô ích.
Với nhận thức này, tin tưởng và vui tươi, chúng ta hãy bắt đầu cuộc hành trình Mùa Chay. Xin Mẹ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội nâng đỡ trận chiến tâm linh của chúng ta chống lại tội lỗi, đồng hành với chúng ta trong thời thuận lợi này, để chúng ta có thể cùng nhau hát mừng niềm hân hoan chiến thắng trong lễ Phục Sinh.
Giờ đây chúng ta sẽ thực hiện cử chỉ xức tro trên đầu. Vị chủ tế nói những lời này: “Hãy nhớ mình là bụi tro và sẽ trở về bụi tro (x Gen 3:19)” hoặc lặp lại lời kêu gọi của Chúa Giêsu: “Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng. (Mk 1:15)” Cả hai công thức là một lời nhắc nhở về sự thật của sự hiện hữu của con người: chúng ta là những tạo vật có giới hạn, là những người tội lỗi luôn cần đến sám hối và hoán cải. Thật là quan trọng để lắng nghe và đón nhận lời nhắc nhở này trong thời của chúng ta! Lời mời gọi hoán cải là một sự thúc đẩy để trở về trong vòng tay Thiên Chúa dịu dàng và đầy lòng thương xót như người con trai trong dụ ngôn để tin cậy và phó thác chúng ta cho Ngài.
