Trích sách Lêvi:
“Khi ấy Chúa phán với ông Mô-sê và ông A-ha-ron:
“Khi trên da thịt người nào phát ra nhọt, lác hoặc đốm, và cái đó trở thành vết thương phong hủi, thì người ta sẽ đưa người ấy đến với tư tế A-ha-ron hoặc với một trong các tư tế, con của A-ha-ron… Tư tế sẽ khám người ấy: nếu nhọt ở vết thương có màu trắng đỏ nhạt ở chỗ sói đầu hoặc sói trán, trông giống như phong hủi da thịt, thì người ấy bị phong hủi: người ấy ô uế. Tư tế sẽ tuyên bố người ấy là ô uế; nó bị vết thương ở đầu. Người mắc bệnh phong hủi phải mặc áo rách, xoã tóc, che râu và kêu lên: “Ô uế! Ô uế! “Bao lâu còn mắc bệnh, thì nó ô uế; nó ô uế: nó phải ở riêng ra, chỗ ở của nó là một nơi bên ngoài trại.” (Lv 13,1-2.44-46)
Phong cùi là một trong các thứ bệnh cổ xưa nhất thế giới. Nó đã được nhiều dân tộc biết tới, chẳng hạn trong trường hợp của dân Do thái như kể chương 13 sách Lêvi. Với các vết thương lở loét hôi thối và các phần cơ thể bị vi trùng Hansen gặm nhấm rơi rụng lần hồi, họ bị coi là ô uế, bị mọi người xa lánh và bị loại trừ khỏi cuộc sống xã hội dân sự và tôn giáo. Chính vì thế người phong cùi phải sống trong các hang hốc trên đồi núi, hay trong các thung lũng, rừng già hoang vắng, và chết dần chết mòn trong sự quên lãng của mọi người. Cho tới thời Chúa Giêsu thực tại này vẫn không thay đổi. Sự kiện Chúa Giêsu thương xót chữa lành người bị phong cùi như kể trong chương một Phúc Âm thánh Marcô chứng minh cho thấy ơn cứu độ Chúa mang đến cho con người bao gồm mọi chiều kích thể lý tâm lý và tinh thần. Ngài cho người phong cùi được tái hội nhập cuộc sống xã hội dân sự và tôn giáo, với chứng nhận của giới lãnh đạo Do thái thời đó, theo Lề Luật Môshê. Chính nhân danh sứ mệnh đã nhận lãnh từ Chúa Giêsu Giáo Hội tiếp tục thực thi lòng thương xót đối với các anh chị em phong cùi trên toàn thế giới. Đây là lý do giải thích tại sao hiện nay Giáo Hội điều khiển 648 trung tâm phong cùi đó đây tại nhiều nước, trong đó cũng có các trại cùi Viêt Nam như trại cùi Tuy Hoà ở Nha Trang, nơi thi sĩ Hàn Mặc Tử đã sống và qua đời. trại cùi Dak Tía trên Kontum và trại cùi Bến Sắn.
Trên bình diện y khoa phong cùi không phải chỉ là bệnh của các dân tộc nghèo Phi châu, Á châu, châu Mỹ Latinh hay Đại dương châu, mà cũng đã từng là bệnh của các dân tộc Âu châu nữa. Thật ra không ai biết chính xác hiện nay trên thế giới có bao nhiêu bệnh nhân phong cùi. Lý do vì đã chỉ có 136 nước gửi thống kê cho tổ chức Sức Khoẻ Thế Giới OMS, và có tới 92 nước đã không trả lời. Tuy nhiên, cho tới các thập niên gần đây số người bị vi trùng Hansen tấn công hệ thần kinh và gặm nhấm nhiều phần trên cơ thể và thân xác của họ được uớc lượng vào khoảng 15 triệu. Thống kê năm 2015 của tổ chức Sức Khỏe Thế Giới cho biết số bệnh nhân mới từ 213.89 người trong năm 2014 đã giảm xuống còn 210.75 người trong năm 2015. Thống kê cũng cho biết 74% các trường hợp bị bệnh là bên Phi châu và vùng Đông Nam Á; và trong 14 nước có nhiều bệnh nhân phong cùi mới nhất đứng đầu là Ấn Độ với 127.326 người, tiếp đến là Brasil với 26.395 người, và Indonesia với 17.202 người.
Tuy ngày nay với các tiến bộ y khoa nguời ta có thể chữa bệnh phong cùi hữu hiệu khi trộn lẫn ba loại thuốc với nhau là dapsone, clofazimina và rifampicina, nhưng thống kê năm 2015 cho thấy tại Âu châu cũng có 18 trường hợp bệnh nhân mới. Nghĩa là trên thế giới ngay cả tại Âu châu cũng vẫn còn bệnh phong cùi.
Riêng tại Việt Nam có lẽ vùng cao nguyên Kontum Pleiku có nhiều người phong cùi nhất, khoảng 7-8 ngàn, đa số là các anh chị em sắc tộc thiểu số. Vì cuộc sống nghèo khổ thiếu thốn và chậm tiến cũng như sự sợ hãi lây bệnh, các người phong củi bị chính gia đình và dân làng đuổi vào sống và chết trong rừng sâu, không ai săn sóc.
Đó là trên lãnh vực thể lý. Nếu bước vào trong lãnh vực tâm linh tinh thần, chắc chắn số ngưòi bị bệnh phong hủi trong tâm hồn lên tới hàng tỷ. Tội lỗi là vi trùng Hansen gặm nhấm và hủy hoại linh hồn con người, và gây ra các vết lở lói hôi thối không kém ghê tởm. Dối trá, gia tham ác độc, hối lộ, bất công, chèn ép khai thác bóc lột tha nhân, cướp của giết người… tất cả đều là các loại ung thư hoại tử của linh hồn.
Nếu dầu dừa và lá Nim có thể giúp cải tiến tình trạng của người bị bệnh phong cùi trên thân xác, thì ơn thánh Chúa ban cho con người qua bí tích Giải Tội và bí tích Thánh Thể giúp tín hữu lành bệnh phong cùi và mọi loại ung buớu hoại tử của linh hồn. Các liều thuốc ơn thánh này hoàn toàn được Thiên Chúa ban tặng và biếu không cho các tín hữu, qua chức thừa tác của các linh mục, không ai cần phải tốn một xu nào để được lành bệnh. Vấn đề là chúng ta có muốn khỏi bệnh và có biêt đón nhận các linh dược đó hay không mà thôi.
Linh Tiến Khải