Đức Giáo hoàng Phan-xi-cô (Francis) hôm thứ Năm (15/9) cho biết việc các quốc gia cung cấp vũ khí cho Ukraine là chính đáng về mặt đạo đức để giúp nước này tự vệ trước sự xâm lược của Nga.
Phát biểu với các phóng viên trên chuyến bay trở về sau chuyến đi kéo dài 3 ngày tới Kazakhstan, Đức Giáo hoàng Phan-xi-cô kêu gọi Kyiv cởi mở các cuộc đối thoại cuối cùng, mặc dù điều đó có thể sẽ “khó chịu” vì điều này sẽ gây khó khăn cho phía Ukraine.
Cuộc chiến ở Ukraine do Nga xâm lược vào ngày 24/2, đã cung cấp bối cảnh cho chuyến thăm của Giáo hoàng tới Kazakhstan, nơi ông tham dự một đại hội của các nhà lãnh đạo tôn giáo từ khắp nơi trên thế giới.
Trong một cuộc họp báo dài 45 phút trên không, một phóng viên đã hỏi Đức Giáo hoàng rằng liệu việc các nước gửi vũ khí đến Ukraine có hợp lý về mặt đạo đức hay không.
“Đây là một quyết định chính trị có thể chấp nhận được về mặt đạo đức, nếu nó được thực hiện theo các điều kiện của đạo đức”, Đức Giáo hoàng nói.
Đức Giáo hoàng giải thích các nguyên tắc về “Chiến tranh chính nghĩa” của Giáo hội Công giáo La Mã, cho phép sử dụng tỷ lệ vũ khí sát thương để tự vệ chống lại một quốc gia xâm lược.
“Tự vệ không chỉ là chính đáng mà còn là biểu hiện của tình yêu quê hương đất nước. Ai mà không tự bảo vệ mình, không bảo vệ cái gì thì không yêu cái đó. Những người bảo vệ cái gì thì chính là yêu cái đó”, Đức Giáo hoàng nói.
Giải thích về sự khác biệt giữa việc cung cấp vũ khí cho quốc gia khác là vi phạm đạo đức hay vô đạo đức, Đức Giáo hoàng nói:”Có thể là vô đạo đức nếu có ý định kích động thêm chiến tranh, hoặc bán vũ khí hoặc bán phá giá vũ khí mà (một quốc gia) không còn cần nữa. Động cơ phần lớn là yếu tố đáp ứng tính đạo đức của hành động này”.
Đức Giáo hoàng, người lần thứ hai trong chuyến công du quốc tế đã ngồi thông suốt cuộc họp báo thay vì đứng vì bệnh đau đầu gối kéo dài, đã được hỏi liệu Ukraine có nên đàm phán với quốc gia đã xâm lược mình hay không và liệu Ukraine có nên vạch “lằn ranh đỏ” tùy vào các hoạt động của Nga để có thể từ chối đàm phán hay không.
Đức Giáo hoàng nói: “Việc đối thoại với các quốc gia đã gây ra chiến tranh luôn luôn khó khăn… rất khó nhưng không nên bỏ qua”.
Đức Giáo hoàng nói: “Tôi sẽ không loại trừ đối thoại với bất kỳ thế lực nào đang có chiến tranh, ngay cả khi đó là với kẻ xâm lược. … Đôi khi quý vị phải thực hiện những đối thoại kiểu như thế này. Điều đó rất khó chịu nhưng phải được thực hiện”, Ngài nói.
Giáo hoàng đã sử dụng từ tiếng Ý “puzza” (bốc mùi hoặc hôi thối), tương đương với từ “bịt mũi” trong tiếng Anh để mô tả làm điều gì đó mà người ta không muốn làm.
Đức Giáo hoàng nói: “Đối thoại luôn là một bước tiến về phía trước, với một bàn tay dang rộng. Bởi vì nếu không, chúng ta sẽ đóng cánh cửa hợp lý duy nhất dẫn đến hòa bình”.
“Đôi khi họ (kẻ gây hấn) không chấp nhận đối thoại. Thật đáng tiếc. Nhưng luôn cần phải đối thoại, hoặc ít nhất là đề nghị. Và điều này có lợi cho những người đề nghị”, Đức Giáo hoàng nhấn mạnh.
Thanh Hải
