Theo hãng tin Aleteia, khi khai mạc Thượng Hội đồng, Đức Phanxicô nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lắng nghe Chúa Thánh Thần và tránh những chuyện ngồi lê đôi mách, tính thế tục và áp lực của dư luận.
“Nếu Chúa Thánh Thần không ở giữa chúng ta, Thượng Hội đồng sẽ không mang lại kết quả tốt,” Đức Giáo Hoàng Phanxicô cảnh cáo như thế tại phiên đầu tiên của Thượng hội đồng về Tương lai của Giáo hội, vào ngày 4 tháng 10 năm 2023. Khi Thượng hội đồng khai mạc, ngài đã ban hành một lời cảnh cáo với các nhà báo, than thở rằng các thượng hội đồng trước đó đã bị ô nhiễm bởi các cuộc tranh luận từ dư luận. Ngài bày tỏ hy vọng rằng sự im lặng và lắng nghe sẽ chiếm ưu thế trong tháng làm việc này.
Tại Hội trường Phaolô VI của Vatican, 365 thành viên của Thượng Hội đồng đã tham dự Phiên họp chung đầu tiên của họ vào chiều nay. Trong một bài phát biểu phi giấy tờ, Đức Phanxicô nhấn mạnh rằng “Thượng hội đồng không phải là một quốc hội”, lặp lại một cụm từ đã được ngài sử dụng trong nhiều dịp khác nhau. Gần đây nhất, ngài đã sử dụng cách diễn đạt này vài giờ trước đó tại thánh lễ khai mạc Thượng Hội đồng ở Quảng trường Thánh Phêrô.
Các bàn tròn đã được bố trí tại Hội trường Phaolô VI để tạo điều kiện thuận lợi cho việc trò chuyện và lắng nghe trong Thượng Hội đồng.
Bác bỏ tính thế tục, chuyện ngồi lê đôi mách và áp lực của dư luận
Khi đưa ra một số lời khuyên cho phiên họp của các giám mục, tu sĩ và giáo dân, ngài mời gọi họ bác bỏ “những tiếng nói không đến từ Chúa Thánh Thần”, “tính trần tục” và “chuyện phiếm”.
“Nếu anh chị em không đồng ý với những gì vị giám mục, nữ tu đó hoặc giáo dân đó đang nói, hãy nói thẳng với họ. Bởi vì đây là một Thượng Hội đồng”, Đức Thánh Cha nhấn mạnh.
Trong một thông điệp gửi trực tiếp tới các nhà báo và nhà truyền thông, ngài đã tố cáo cách mà các thượng hội đồng trước đây, theo quan điểm của ngài, là đối tượng của áp lực truyền thông. Chẳng hạn, ngài đề cập đến vấn đề người ly dị và tái hôn, vấn đề đã trở thành tâm điểm chú ý tại Thượng Hội đồng về Gia đình năm 2014-2015. Ngài cũng đề cập đến Thượng hội đồng đặc biệt về Vùng Toàn-Amazon, trong đó chủ đề phong chức cho những người đàn ông đã lập gia đình đã được đề cao. “Chúng tôi bước vào Thượng Hội đồng dưới áp lực đó,” ngài buồn bã nói như thế.
Về chủ đề của Thượng Hội đồng hiện tại, ngài lưu ý rằng “các giả thuyết” lại nảy sinh từ bên ngoài, chẳng hạn như “chức linh mục dành cho phụ nữ”.
“Giáo hội cần phải tạm dừng lại”
Đối mặt với tất cả những cuộc tranh luận gây chia rẽ này, Đức Giáo Hoàng đã kêu gọi một sự “tạm dừng”.
“Giáo hội đã dừng lại, giống như các tông đồ đã dừng lại sau Thứ Sáu Tuần Thánh. (…) Các ngài làm điều đó vì sợ hãi, nhưng đó không phải là trường hợp của chúng ta”, Đức Giáo Hoàng nói một cách gượng gạo. Người kế vị Thánh Phêrô nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc “toàn thể Giáo hội tạm dừng để lắng nghe”, điều này tự nó tạo thành “sứ điệp quan trọng nhất”.
Ngài kêu gọi “khổ hạnh”, “kiêng” việc nói trước công chúng trong thời gian có Thượng Hội đồng. Những lời lẽ này tiếp nối những phát biểu của ngài tại buổi cầu nguyện đại kết vào ngày 30 tháng 9. Sau một thời gian dài im lặng trước đám đông tập trung tại Quảng trường Thánh Phêrô, Đức Phanxicô đã cầu xin một bầu không khí “im lặng” để không bị ảnh hưởng bởi “các ý thức hệ” và “sự phân cực”.
Được bao quanh bởi những người đứng đầu các Giáo hội Kitô giáo khác, ngài nói, “Chân lý không cần những tiếng kêu lớn để chạm đến trái tim con người”.
Quy định nghiêm ngặt về truyền thông
Việc Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh đến bầu không khí im lặng và lắng nghe được phản ảnh trong các quy định do Văn phòng Báo chí Tòa Thánh đưa ra vài phút sau khi Đức Giáo Hoàng 86 tuổi phát biểu.
“Để bảo đảm quyền tự do bày tỏ suy nghĩ của mỗi người, và để bảo đảm sự thanh thản trong việc phân định chung – nhiệm vụ chính được giao phó cho Phiên Họp – mỗi người tham gia phải giữ bí mật và thận trọng liên quan tới cả những can thiệp của chính mình và của những người tham gia khác”. Nó nêu rõ thêm, “Nhiệm vụ này vẫn có hiệu lực sau khi kết thúc Thượng hội đồng. Tất cả những người tham gia đều bị cấm ghi lại, quay phim hoặc tiết lộ những can thiệp của họ trong các cộng đoàn và các nhóm làm việc”.
Một vài ngày trước khi khai mạc Thượng Hội đồng, Bộ trưởng Bộ Truyền thông, Paolo Ruffini, đã bác bỏ mọi mong muốn áp đặt “bí mật” cho Thượng hội đồng này, thích sử dụng chữ “cẩn mật” [confidenti-ality] hơn.
Trong gần một tháng, hầu hết các buổi họp chung và nhóm chia sẻ sẽ được tổ chức kín. Thủ tục tiến hành Thượng Hội đồng sẽ không được phát sóng để duy trì “một không gian thánh thiêng” cho việc trao đổi giữa các thành viên. Tuy nhiên, sẽ có những cuộc thuyết trình chính thức thường xuyên về tiến độ công việc cũng như các cuộc họp báo.
Liên tục yêu cầu làm sáng tỏ
Lời kêu gọi im lặng này được đưa ra chỉ vài giờ sau khi xảy ra tình trạng hỗn loạn do việc công bố, hôm Thứ Hai, 5 dubia – tiếng Latinh có nghĩa là “nghi ngờ” – được đưa ra vào tháng 7 bởi các Hồng Y lo ngại về đường hướng có thể có của Thượng hội đồng. Vì câu trả lời của Tòa Thánh không làm họ yên tâm, nên năm vị Hồng Y này đã đặt lại các câu hỏi của họ, đặc biệt liên quan đến việc chúc lành cho các cặp đồng tính luyến ái và việc truyền chức cho phụ nữ.
