Một giáo sư tại Đại học Công Giáo Leuven ở Bỉ đã tuyên bố rằng trường đại học này cố tình hạ thấp chuyến thăm sắp tới của Đức Thánh Cha Phanxicô, xuất phát từ sự tức giận về các vụ bê bối lạm dụng tình dục cũng như “sự xấu hổ” về bản sắc Công Giáo và “logic kinh doanh và tiếp thị” coi việc đồng nhất với giáo hội có thể gây bất lợi cho việc kinh doanh của họ.
Đức Thánh Cha Phanxicô dự kiến sẽ đến thăm trường đại học vào ngày 27 tháng 9 để kỷ niệm 600 năm thành lập trường, trong khuôn khổ chuyến đi kéo dài ba ngày tới Luxembourg và Bỉ.
Tuy nhiên, Bart Maddens, giáo sư khoa học chính trị tại trường đại học, đã cáo buộc trong một bài viết gần đây cho tạp chí Flemish Doorbraak rằng chuyến viếng thăm của Đức Giáo Hoàng đang bị “che đậy”, lưu ý rằng không có thông tin nào đề cập đến chuyến viếng thăm này trên trang chủ của trang web trường đại học, ngay cả trong tab “sự kiện”, cũng không có bất kỳ tài liệu tham khảo nào trên trang dành riêng cho lễ kỷ niệm.
Hơn nữa, Maddens viết, cuộc gặp giữa Đức Giáo Hoàng với giảng viên và nhân viên được mô tả là “chỉ dành cho những người được mời”, mà ông hiểu là một nỗ lực có chủ đích nhằm giữ cho sự kiện diễn ra ở quy mô nhỏ, ngay cả khi cũng sẽ có chương trình phát trực tiếp.
Nhắc lại rằng lần cuối cùng một giáo hoàng đến thăm Leuven là Thánh Gioan Phaolô II vào năm 1985, Maddens viết rằng sự chú ý ít ỏi đến sự hiện diện của Đức Thánh Cha Phanxicô có thể là do “những sinh viên cánh tả hiếu chiến thời đó hiện đang nắm quyền kiểm soát tại trường đại học”.
Ông nói thêm: “Sẽ không có ích gì khi gần hai phần ba nhân viên của KU Leuven bỏ phiếu cho các đảng cánh tả, những đảng có lập trường về các vấn đề đạo đức hoàn toàn trái ngược với Đức Giáo Hoàng”.
Cũng trong bối cảnh này có thể có sự phẫn nộ của công chúng về các vụ bê bối lạm dụng tình dục ở Flanders, là chủ đề của một bộ phim tài liệu được phát sóng rộng rãi năm 2023 có tên là “Godforsaken”. Đức Thánh Cha Phanxicô dự kiến sẽ gặp 15 nạn nhân bị lạm dụng khi ở Bỉ, mặc dù ngay cả cử chỉ đó cũng gây ra tranh cãi, với một số người phản đối rằng không có nạn nhân nào được nhắc đến trong bộ phim tài liệu hiện nằm trong số những người dự kiến sẽ gặp Đức Giáo Hoàng.
Maddens lưu ý rằng chuyến thăm trường đại học vào tháng 5 năm 1985 của Đức Gioan Phaolô II, ngược lại, là sự xuất hiện trước đám đông khoảng 22.000 người tại một sân vận động túc cầu địa phương, với số lượng người tham dự thực sự vượt quá sức chứa của sân vận động.
Maddens viết rằng không phải Đức Gioan Phaolô II được yêu mến đặc biệt ở Bỉ. Dưới thời Hồng Y Leo Suenens, một trong những kiến trúc sư của Công đồng Vatican II, một tinh thần tự do mạnh mẽ đã chiếm ưu thế trong nhà thờ Bỉ, và đối với nhiều sinh viên tiến bộ tại Leuven vào giữa những năm 1980, Maddens viết, Đức Giáo Hoàng người Ba Lan là “ác quỷ nhập thể”.
Ông cho biết, trước chuyến đi, đã có những cuộc biểu tình phản đối sự hiện diện của Đức Giáo Hoàng, cũng như những bức vẽ graffiti chống Giáo hoàng được vẽ nguệch ngoạc trên các tòa nhà công cộng và nhà thờ. Trụ sở của một hiệp hội sinh viên Công Giáo, vốn nổi tiếng với quan điểm bảo thủ, ủng hộ chủ nghĩa dân tộc Flemish, đã bị đốt cháy.
Bất chấp tất cả những điều đó, Maddens viết, trường đại học không tìm cách hạ thấp chuyến thăm, mà thay vào đó ca ngợi nó như một ví dụ về cam kết của mình đối với cuộc đối đầu mạnh mẽ của các ý tưởng. Hiệu trưởng lúc đó, Pieter De Somer, người đã qua đời chỉ một tháng sau đó, đã sử dụng chuyến thăm như một nền tảng để bảo vệ quyền tự do học thuật dưới tiêu đề “quyền được sai lầm”.
Một đại diện sinh viên thậm chí còn trực tiếp thách thức Đức Gioan Phaolô II trong một bài phát biểu công khai: “Chúng tôi cũng đang tìm kiếm một nền đạo đức giải phóng con người và loại bỏ các mối quan hệ khỏi phạm vi của các điều răn và lệnh cấm”, cô ta nói. “Sự chắc chắn mà Giáo Hội của chúng tôi đặt ra một số quy tắc ứng xử đạo đức khiến nó xa lánh giới trẻ”.
Maddens viết rằng Đức Gioan Phaolô II không hề né tránh sự việc này, ngài trả lời: “Theo định nghĩa, thần học nằm trong kho tàng đức tin được truyền đạt, bảo tồn và giải thích bởi thẩm quyền giảng dạy của giáo hội, xét về cả giáo điều và ý nghĩa Kitô giáo và đạo đức”.
Nhìn chung, Maddens cho biết, chuyến thăm Leuven năm 1985 là một “sự kiện đáng chú ý”, gọi đó là “cuộc trao đổi ý tưởng cao cấp về mặt trí tuệ về các vấn đề quan trọng và gây tranh cãi về đức tin, không phải trong sự riêng tư của một khán phòng hay hội trường tốt nghiệp, mà trước sự chứng kiến của 22.000 người”.
Để giải thích sự tương phản với chuyến thăm sắp tới của Đức Phanxicô, Maddens viết, “có sự ám ảnh về sự đa dạng, biến thành nỗi xấu hổ về bản sắc Công Giáo của chính mình. Nhưng trên hết, có logic kinh doanh và tiếp thị đang thống trị trường đại học ngày nay, nỗi sợ rằng sự liên kết với tổ chức này với Giáo Hội sẽ gây tổn hại đến hình ảnh, và do đó đến số lượng tuyển sinh.”
Ông gọi đó là một “nghịch lý kỳ lạ” rằng “để thấy được cách một trường đại học vừa có tính Công Giáo vừa có tính phê phán và hiện đại, chúng ta phải quay ngược thời gian bốn mươi năm”.
Được thành lập vào năm 1425, Đại học Công Giáo Leuven là trường đại học Công Giáo lâu đời nhất ở Bỉ, Hòa Lan và Luxembourg. Năm 1968, căng thẳng giữa người Bỉ nói tiếng Hòa Lan và tiếng Pháp đã dẫn đến việc chia tách thành hai trường đại học, với Đại học Công Giáo Leuven phục vụ cho nhóm dân số nói tiếng Hòa Lan và tổ chức chị em của nó, Université catholique de Louvain, nơi mà Đức Phanxicô cũng sẽ đến thăm, phục vụ cho nhóm người Pháp.
Mặc dù tại một thời điểm chỉ có những người Công Giáo đã rửa tội mới được nhận vào, nhưng ngày nay trường đại học này về cơ bản là độc lập. Một đại diện của Giáo Hội Bỉ ngồi trong Hội đồng quản trị và trường đại học nộp báo cáo hàng năm cho các giám mục, nhưng vai trò của họ là quan sát viên, với việc quản lý học thuật và tài chính là tự chủ.
