Thánh Têrêxa Avila là một khuôn mặt lớn trong lịch sử Giáo Hội Công giáo. Vào một thời kỳ mà người ta không hề chú trọng đến tiếng nói của người phụ nữ, tiếng nói của thánh Têrêxa đã trội hơn hẵn nhiều người trong Giáo Hội Tây Ban Nha đương thời.
Thánh Têrêxa là một nhà huyền bí, một nhà cải cách, đấng sáng lập 17 tu viện Carmel, tác giả bốn tập sách và nhiều bài kinh nguyện sâu sắc. Ngoài những thành công vượt bực trên, Bà là một người có sức thu hút kẻ khác một cách lạ lùng.Bà có thể là một người đàn bà rất dễ mến nhưng đôi lúc cũng rất độc đoán và thách thức. Nhưng có một điều không thể chối cải được Bà là người rất can đảm, khôn ngoan và có một mối liên kết thâm hậu với Thiên Chúa.
Thánh Têrêxa sinh sinh trưởng tại Avila năm 1515. Cha của Bà là một thương gia giàu có, kết hôn với một phụ nữ quí tộc. Ông nội của Bà là một người Do thái trở lại. Mẹ bà chết sớm và cha của Bà đã gởi Bà vào học trong một tu viện. Đến năm 14 tuổi Bà quyết định trở thành một nữ tu, đó là một ơn gọi nhưng sau này Bà nhận biết là vì lúc đó Bà sợ hỏa ngục hơn là vì lòng yêu mến Chúa. Cha của Bà tích cực chống đối, nhưng với một ý chí cương quyết Bà đã không vâng lời và Bà đã trốn vào trong một tu viện Dòng Kín Carmel ở Avila. Chỉ trong vòng một năm, Bà đã bị bệnh nặng nên cha của Bà đã đến đem Bà về nhà. Tình trạng rất nguy kịch nhiều lúc Bà ngất xỉu đi và tưởng như sắp chết. Tuy vậy Bà vẫn sống sót và phải nằm liệt giường trong nhiều năm.
Sau ba năm thì cơn bệnh đã thuyên giảm nhiều, Bà có thể đi lại được và Bà đã xin trở lại tu viện nhưng ý chí và lòng sốt sắng đã bị suy giảm đi rất nhiều.Khi ở trong tu viện Bà nhận thấy lối sống của những nữ tu không còn nghiêm ngặt nữa và tu viện Avila đã biến thành như một nhà nội trú cho các thiếu nữ con nhà giàu và quí phái hơn là một nhà cầu nguyện.Các nữ tu thường đến nhà khách chuyện trò với bạn bè hơn là đọc kinh và cầu nguyện. Trong tình trạng này có nhiều thanh niên quí tộc thường đến thăm viếng tu viện, họ đến có lẽ vì vẻ đẹp nhu mì của Têrêxa cũng có.
Mãi đến năm 39 tuổi Têrêxa mới thực sư chuyển hướng nhờ có trải qua một cuộc thị kiến khi Bà nhìn thấy ánh mắt Chúa khổ nạn trên thập gía nhấp nháy nhìn Bà. Bất thình lình Bà nhận biết đời sống tinh thần của mình quá ư tầm thường và quyết định hiến dâng hoàn toàn cho đời sống cầu nguyện. Sau quyết định đó thì Bà cảm thấy tình yêu của Chúa thật dạt dào và đã thay đổi thực sự con tim của Bà. Bây giờ Bà quyết chí sửa đổi cải cách Dòng Tu Carmel trở lại với những lề luật của Nhà Dòng lúc ban đầu. Sau nhiều lần khẩn cầu Bà được giáo quyền chấp thuận. Một tu viện mới được thành lập ở Avila vào năm 1562. Cọng đồng mới này được gọi Dòng Tu Kín Carmel (Discalced Carmelites). Các tu sĩ chỉ sống bằng tiền lạc quyên và bằng công việc lao động tay chân với những giờ kinh nguyện rất nghiêm ngặt.
Từ Avila thánh Têrêxa còn thành lập thêm 16 tu viện nữa. Trong thời gian cải cách Bà bị rất nhiều chống đối ngay đến những chị em trong Dòng. Thời bây giờ ở Tây Ban Nha có những Tòa Án Dị giáo (Inquisition), là một phụ nữ và là một nhà cải cách chỉ dựa vào những thị kiến riêng tư là một điều rất nguy hiểm. Linh mục linh hướng của Bà là thánh Gioan Thánh Giá đã có lần bị bắt giam dưới hầm của một tu viện ở Toledo.
Bà đã vượt qua mọi gian nan trở ngại. Khi được hỏi là với một món tiền nhỏ làm sao Bà có thể xây một tu viện, Bà đã trả lời. “ Têrêxa và số tiền nhỏ này là con số không, nhưng có Chúa giúp sức thì Têrêxa và món tiền nhỏ này là quá dư dật.” Tòa Án Dị giáo không phải chỉ là một mối lo âu, Bà còn phải trải qua những cơn bệnh đau đớn và những thiếu thốn vật chất. Có một lần xe lừa chở Bà bị rơi xuống hố, Bà bị thương nặng nên Bà đã than phiền với Chúa thì Bà nghe một tiếng vang trong thâm sâu trong lòng nói với Bà : “Đó chính là cách thức của Ta đối với những người bạn của Ta.” Bà liền đáp lại: “Lạy Chúa, bởi vậy Chúa có rất ít bạn hữu.”
Những thành công bên ngoài không thể sánh với sự huyền bí cao cả bằng kinh nghiệm đời sống cầu nguyện của thánh Têrêxa Avila. Bà có những lúc xuất thần và những lúc đó tuồng như lòng Bà bị đâm thâu bởi tình yêu của Thiên Chúa. Bà đã kể lại những kinh nghiệm này đầy đũ chi tiết trong sách tự thuật về đời sống thiêng liêng của Bà và trong những sách về những huyền bí trong việc cầu ngưyện. Dù là Bà được ơn sủng liên kết với Chúa nhưng Bà đã kể lại với lời lẽ thật đơn sơ: “Đối với tôi cầu nguyện chỉ là sự giao tiếp hoặc tâm tình thường xuyên với Chúa là Đấng chúng ta biết là đã yêu thương chúng ta”. Đối các chị em nữ tu Bà căn dặn: “Các chị em nên nhớ là mỗi người chỉ có một linh hồn,chỉ có chết một lần, chỉ có một đời sống rất ngắn ngủi, chỉ tự mình sống cuộc sống của mình và chỉ có một vinh quang là cuộc sống đời đời. Nếu chị em thực hiện những điều trên thì còn nhiều điều khác không đáng để tâm.”
Thánh Têrêxa Avila qua đời năm 1582. Bà được phong hiển thánh sau đó 40 năm. Vào năm 1970 Bà là thánh nữ đầu tiên được tôn phong là Tiến sĩ của Hội Thánh.
(Phó Tế JB Huỳnh Mai Trác)
