Tân Giáo xứ Cẩm Sơn (Cẩm Huân) trước đây là Giáo họ của giáo xứ Lệ Sơn. Nhà thờ tọa lạc tại thôn Thái Cẩm, xã Điện Tiến, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Từ thành phố Đà Nẵng theo quốc lộ 1A, vừa qua cầu Đỏ, rẽ phải vào tỉnh lộ 605, men theo đường ray xe lửa đi vào hướng núi Bồ Bồ, chừng 5Km đến nhà thờ Cẩm Sơn.
GIÁO HỌ CẨM SƠN
Cẩm Sơn là vùng đất thuần nông. Cộng đoàn tín hữu hiện diện ở đây từ những năm cuối thế kỷ XIX. Giáo xứ Lệ Sơn được hình thành khá sớm, khi Cha Cố Thiên (Maillard) còn là Quản xứ giáo xứ Phú Thượng. Theo tư liệu nhà MEP (Hội Thừa Sai Paris), Giáo xứ Lệ Sơn được thành lập vào năm 1897. Nhưng dựa vào sổ Rửa Tội ghi vào 1890, có thể nói, đây là thời gian Giáo xứ chính thức sinh hoạt. các Cha kế nhiệm của Giáo xứ Phú Thượng đã Truyền giáo xuống Thạch Nham, Lệ Sơn, Cồn Dầu … trong đó có Cẩm Sơn, La Huân, Quá Giáng, Hà Thanh …. Đồng thời chăm sóc đời sống Đạo cho các cộng đoàn mới này.
Ngôi nhà thờ đầu tiên của Cẩm Sơn được xây dựng vào năm 1920. Thời kỳ cực thịnh là vào những năm đầu thập niên 1960 của thế kỷ trước. Ông Tađêô Lê Văn Chánh, sinh 1943, giáo dân gốc Cẩm Sơn, hiện đang ở Giáo xứ Xuân Bình – Giáo phận Xuân Lộc, người thân cận của Cha quản xứ Phaolô Trương Đắc Cần, là người đầu tiên được Cha Phao-lô đưa đi lánh nạn năm 1964, thuật lại với Tôi:” vào thập niên 60, Giáo xứ Lệ Sơn có 9 giáo họ: La Huân, Diệm Sơn, Quá Giáng, Hà Thanh, Cẩm Sơn, Phú Sơn, Đông Vinh, Đông Quang, Thạch Nham. Có hai giai đoạn không có Linh mục chăm sóc: giai đoạn 1945 đến 1954 và sau trận lụt năm Thìn 1964 đến 1975. Năm 1964 do chiến tranh khốc liệt, Cha Phao-lô Trương Đắc Cần đã dẫn cộng đoàn Giáo xứ Lệ Sơn và các Giáo họ đi lánh nạn, đa phần đến tạm cư tại Cồn Dầu, Hòa Khánh và nhiều nơi khác nhau. Từ đó giáo xứ Lệ Sơn trở nên hoang tàn”.
Sau năm 1975, người dân trở về xây dựng tái thiết quê hương. Nhà thờ giáo xứ Lệ Sơn và nhà thờ các Giáo họ, trong đó có nhà thờ Cẩm Sơn bị chiến tranh làm hư hại nghiêm trọng.
Ngày 9. 7. 1975 Cha Giuse Nguyễn Trung Thành được Đức Cha Phê-rô Maria Phạm Ngọc Chi bổ nhiệm làm Quản xứ Lệ Sơn. Ngày đến nhận nhiệm sở, Cha Giuse thuật lại sự khốc liệt của chiến tranh tác động đến Giáo xứ Lệ Sơn như sau: “ Ðức cha phó Phanxicô Xaviê Nguyễn Quang Sách đưa tôi về nhận xứ, có cha Antôn Trần Văn Trường, bạn Hùng Dũng, và người lái xe. Vỏn vẹn chỉ có ba người. Cỏ mọc cao tới đầu gối, không có lối cho chiếc xe jeep đi vào sân nhà thờ. Xe đành để lại trên thuở đất bên cầu Bến Giang. Cha con vạch cỏ làm lối đi vào. Giáo dân khoảng 5, 6 chục người từ ba họ Lệ Sơn, Hà Thanh, Cẩm Sơn đến trước chờ đón. Ðức cha vắn tắt giới thiệu. Anh Giuse Ðặng Thiện thay mặt giáo xứ cám ơn Ðức cha và chào tôi. Không một nghi thức. Ðức cha ra về. Một mình nhìn nhà thờ mà ứa nước mắt. Tháp cao vẫn còn, đầy lỗ đạn. Tường nhà thờ khúc còn, khúc đổ. Mái nhà thờ trống trơn: ngói vỡ, rui mất, kèo bằng bê tông còn, nhưng đôi cái cũng bị đạn làm cong, làm gẫy. Nhà xứ không còn vết tích, cỏ phủ kín”( trích trong Sưu tập về Thánh Giuse của Louis Nguyễn Phúc Kim, theo lời kể của Cha Giuse Nguyễn Trung Thành- Giáo phận Đà Nẵng).
Cha Giuse Nguyễn Trung Thành (1975-1988) đã đổi Cẩm Sơn thành giáo họ Cẩm Huân, được ghép từ tên của 2 giáo họ là La Huân và Cẩm Sơn. Giáo họ Cẩm Huân luôn song hành theo sự phát triển thăng trầm của giáo xứ Lệ Sơn. Cộng đoàn đã vượt qua muôn vàn khó khăn. Đời sống Đạo và Cuộc sống dần đi vào ổn định và ngày càng phát triển. Ngôi nhà thờ được tái thiết, để có nơi thờ phượng Chúa cách xứng hợp.
Sau cơn bão số 2 vào năm 1989, vì ngôi nhà thờ cũ bị mối mọt tàn phá, cha Giuse Nguyễn Trí Dũng (1988-2003) đã cho xây sửa lòng nhà thờ Cẩm Huân, mặt tiền vẫn giữ nguyên cũ. Ngày 03.09.1989 Đức Cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Quang Sách đã về dâng Thánh Lễ tạ ơn Thiên Chúa và khánh thành nhà thờ.
Năm 2006, cha Gioan Baotixita Phan Đình Lượng ( 2003-2007) đã cho xây dựng nhà hội, để hội họp và dạy giáo lý. Cha cũng xây dựng đài kính các Thánh tử đạo Việt Nam, sửa chữa đài Đức Mẹ.
Năm 2010, cha Simon Hứa Thanh Tuyên (2007-2014) cho xây dựng 200m tường rào, một phần khuôn viên nhà thờ giáo họ, thay lại mái ngói nhà thờ và nới rộng gian cung thánh.
Năm 2014, cha Phêrô Maria Nguyễn Ngọc Phi (2014-2019) tiếp tục chăm sóc mục vụ tại nơi đây.
Năm 2020, cha Giacôbê Nguyễn Hồng Phong ( 2019 đến nay) xây dựng nhà kho, lắp mái che nhà hội, để có không gian thoáng đãng, và xây dựng 210m tường rào đoạn còn lại và cổng chính. Để hôm nay có được khuôn viên nhà thờ đẹp và khang trang.
GIÁO HỌ BIỆT LẬP CẨM SƠN
Ngày 31.10.2020, với Thư bổ nhiệm giáo vụ số 48/2020/GM/BN, Đức Cha Giuse Đặng Đức Ngân – Giám mục Giáo phận Đà Nẵng, đã bổ nhiệm cha Giacôbê Nguyễn Hồng Phong quản xứ giáo xứ Lệ Sơn, làm Quản nhiệm Giáo họ biệt lập Cẩm Sơn. Cẩm Huân được đổi thành Cẩm Sơn, và được nâng lên thành Giáo họ biệt lập. Từ đây, giáo họ Cẩm Sơn được tách ra khỏi giáo xứ Lệ Sơn, có Linh mục quản nhiệm và Hội đồng mục vụ riêng, có Thánh Lễ hằng ngày. Việc chăm sóc mục vụ và cử hành các Bí tích được thuận lợi hơn…
Ngày 21.02.2021: khởi công xây dựng Nhà mục vụ. Nhờ ơn Chúa qua đôi tay và trái tim rộng mở của quí ân nhân và nỗ lực của cộng đoàn, đến 24.04.2022 Đức Cha Giuse – Giám mục Giáo phận đã về dâng Thánh Lễ tạ ơn và khánh thành Nhà mục vụ thật khang trang, trong niềm hân hoan vui mừng của toàn thể cộng đoàn dân Chúa giáo họ biệt lập Cẩm Sơn.
Trong thời gian này, Cha Quản nhiệm đã thành lập Ban Mục vụ, Ban Giáo lý, Đoàn Hùng Tâm Dũng Chí để giúp việc học giáo lý của thiếu nhi được thêm hiệu quả. Thành lập Ca đoàn giáo lý, Ban giới trẻ, Ca đoàn giới trẻ, xây dựng tường rào, trồng cây xanh, mua thêm đất mở rộng khuôn viên nhà thờ.
THÀNH LẬP GIÁO XỨ CẨM SƠN
Ngày 16.06.2023, Lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu – bổn mạng Giáo phận, Đức Giám Mục Giáo phận đã ký quyết định số 12/2023/GM/QĐ thành lập giáo xứ Cẩm Sơn thuộc giáo hạt Trà Kiệu.
Hiện nay giáo xứ Cẩm Sơn có 184 gia đình với 620 tín hữu.
Cha Giuse Nguyễn Trí Dũng – nguyên Linh mục quản xứ thứ 15 của giáo xứ Lệ Sơn cho biết: “xuất thân từ Giáo họ Cẩm Sơn này có 3 Linh mục và 4 nữ tu” đó là những hoa trái của Giáo xứ Cẩm Sơn hiện nay.
THÁNH LỄ TẠ ƠN MỪNG T N GIÁO XỨ CẨM SƠN
Lúc 8 giờ ngày 7 / 7 / 2023, Đức Giám Mục Giáo phận đã chủ sự Thánh lễ mừng tân giáo xứ Cẩm Sơn. Cùng đồng tế có Cha Giacôbê quản xứ, Cha Philipphê Trương Văn Long – Hạt trưởng hạt Trà Kiệu, Cha Bonaventura Tổng Đại diện, Cha Phao-lô Đại diện Giám mục, quí Cha nguyên quản xứ Lệ Sơn, quí Cha. Hiện diện trong thánh lễ còn có Đại diện Chính quyền, quí Tu sỹ, n nhân thân nhân, khách mời, quí Giáo dân nguyên gốc của giáo xứ hiện sinh sống tại nhiều nơi trong và ngoài nước và cộng đoàn.
Đây là niềm vui mừng lớn lao của cộng đoàn giáo xứ Cẩm Sơn. Đánh dấu cho sự phát triển trưởng thành của cộng đoàn cả đức tin, đời sống Đạo, cả số lượng và cơ cấu. Đây Là dịp mời gọi mỗi thành viên trong cộng đoàn sống Đạo trưởng thành hơn trong đức tin, đức cậy và đức mến vào Thiên Chúa. Cùng nhau củng cố sự hiệp thông, cùng sống đức tin và loan báo Tin Mừng cho anh chị em chưa nhận biết Chúa, trong chính môi trường mình đang sống và làm việc.
Trước lúc đi vào Thánh lễ, Cha Phao –lô Phạm Thanh Thảo – Chưởng Ấn Tòa giám mục, đã tuyên đọc quyết định của Đức Giám Mục về việc thành lập tân giáo xứ Cẩm Sơn và Bổ nhiệm Cha Giacôbê Nguyễn Hồng Phong làm tân quản xứ. Đồng thời Đức Giám Mục trao quyết định đó tận tay Cha quản xứ. Đức Giám Mục đã ủy thác việc chăm sóc, nuôi dưỡng đời sống đức tin cộng đoàn dân Chúa, làm triển nở đức tin và trao quyền quản trị cho Cha quản xứ. Đồng thời Cha quản xứ đã đón nhận Phép Lành Tòa Thánh, mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã ưu ái ban cho cộng đoàn Cẩm Sơn, khi được nâng lên thành giáo xứ.
Đức Giám Mục tỏ niềm vui có tân Giáo xứ. Giáo xứ thứ 56 của Giáo phận Đà Nẵng. Đức cha mời gọi cộng đoàn nhìn lại, để cảm nhận dấu ấn yêu thương của Thiên Chúa, dấu ấn đức tin tình Chúa và tình người. Hôm nay mang dấu ấn đặc biệt, đánh dấu sự trưởng thành đời sống đức tin và đời sống Đạo. trưởng thành cả cơ cấu và tổ chức. Ngài mời gọi mọi thành phần dân Chúa cùng cộng tác hiệp thông một cách tích cực. Thay đổi con tim và cái nhìn của Chúa: cái nhìn cảm thông yêu thương, cái nhìn thiện tâm, đồng cảm quí mến, giúp đỡ, đồng hành…. Làm nên một cộng đoàn hiệp nhất và yêu thương, một Giáo xứ sống động.
Cuối Thánh lễ, Cha Giacôbê – Quản xứ Cẩm Sơn và ông Trưởng Ban đại diện Giáo xứ đã dâng lời tạ ơn Thiên Chúa, tri ân Giáo hội, đã thương đến Giáo xứ. cả hai Vị đã tỏ lòng biết ơn Tiền Nhân đã gieo trồng đức tin trên mảnh đất này. Hai Vị cũng không quên cám ơn Đức Giám Mục đã tin tưởng trao phó tác vụ nơi đây, cám ơn quí Cha, Chính quyền, quí tu sĩ, quí n nhân thân nhân, quí Đồng hương và Cộng đoàn dân Chúa Giáo xứ. cách đặc biệt, cám ơn giáo xứ Lệ Sơn là giáo xứ mẹ, suốt hơn 100 năm qua, các giáo họ được nhận ơn Chúa qua các mục tử của giáo xứ Lệ Sơn. Xin Vì tình yêu thương đã nâng đỡ, chia sẻ. xin tiếp tục yêu thương, cộng tác, sẻ chia, hiệp thông trong một đức tin, một tình mến và một niềm hy vọng. Đồng thời các Vị cũng xin cầu nguyện cho giáo xứ ngày càng phát triển cả đời sống đức tin, các hoạt động mục vụ và các sinh hoạt Tôn giáo.
Ông Phanxicô Nguyễn Ngọc Sáng – Trưởng Ban thường vụ Hội đồng mục vụ Giáo xứ Cẩm Sơn chia sẻ: “người dân chúng tôi rất mừng, sau hơn 130 năm Giáo dân nơi đây là giáo họ lẻ của giáo xứ Lệ Sơn…. Nay được nâng lên thành Giáo xứ. nhưng chúng tôi cũng lo lắm, Giáo xứ cần cố gắng nhiều hơn nữa… sống Đạo trong tình Chúa và tình người. và còn lo trong thời gian đến làm mới lại nhà thờ, vì nhà thờ này xây dựng đã hơn 100 năm, đã xuống cấp và thiếu chỗ vì dân số ngày càng tăng, mà giáo dân hầu hết làm nông, hoàn cảnh khó khăn. Người trẻ đi làm công nhân, làm thuê, thợ xây, làm tạp vụ….. nếu không nhờ n nhân giúp đỡ … thì rất khó !“.
Tôma Trương Văn n
P/s: tổng hợp thông tin Lược sử Giáo xứ Cẩm Sơn do Linh mục Giacôbê Nguyễn Hồng Phong – quản xứ cung cấp.
