Bài bình luận của Cha Raymond J. de Souza ngày 31 tháng 7 năm 2024 trên National Catholic Register:
Satan đang hoạt động trên thế giới, sự hỗn loạn về văn hóa, ảnh hưởng của các tập đoàn, sự chỉ trích của giáo hội và việc chuẩn bị phòng ngừa.
Những gì cần nói về lễ khai mạc phạm thánh của Thế vận hội Olympic Paris đã được nói ra — với sự phẫn nộ chính đáng và sự tức giận thích đáng. Người Công Giáo đã đúng khi bị xúc phạm bởi những gì xúc phạm đến Chúa và họ lên án dữ dội. Không thiếu những tiền lệ trong Kinh thánh để tham khảo.
Sự phạm thánh diễn ra trong năm bối cảnh rộng hơn: Satan đang hoạt động trên thế giới, sự hỗn loạn về văn hóa, ảnh hưởng của các tập đoàn, sự chỉ trích của giáo hội và việc chuẩn bị phòng ngừa.
Satan trở lại Pháp
Satan đã trở lại. Chắc chắn, ma quỷ không bao giờ hoàn toàn vắng mặt khỏi thế giới sa ngã này. Nhưng đôi khi công việc của chúng dễ dàng được nhìn thấy hơn.
Vào ngày 26 tháng 7 năm 2016, Cha Jacques Hamel, 85 tuổi, đang cử hành Thánh lễ buổi sáng tại Normandy, Pháp, thì hai chiến binh thánh chiến trẻ tuổi của ISIS đã giết chết ngài, cắt cổ ngài. Trong những giây phút cuối cùng, Cha Hamel đã nhận ra chính xác ai đang đến bắt mình, và nói với những kẻ giết mình: “Hãy biến đi, Satan!”
Đúng tám năm sau, vào ngày 26 tháng 7 năm 2024, Satan đã trở lại Pháp. Lần này, công cụ của hắn không phải là những chiến binh thánh chiến khát máu, mà là các giám đốc nghệ thuật của buổi lễ khai mạc, những người đã hình thành nên trò nhại lại nữ hoàng drag báng bổ Bữa Tiệc Ly. Cũng giống như Chúa có những công cụ sẵn sàng, Satan cũng vậy.
Ý nghĩa sâu xa của sự báng bổ là Satan biết Bữa Tiệc Ly đã hoàn thành những gì. Ở đó, Chúa Giêsu đã thiết lập phương tiện để Người ở lại thế gian. Biết được điều đó, Satan đã nổi loạn. Hắn nổi loạn bằng cách giết Cha Hamel tại bàn thờ; hắn nổi loạn bằng cách chế giễu trước khán giả hoàn cầu.
Bức Bữa Tiệc Ly của Leonardo da Vinci mô tả khoảnh khắc Chúa Giêsu nói với các tông đồ rằng một trong số họ sẽ phản bội Người. Đúng vào khoảnh khắc đó, Satan đã hành động trong Bữa Tiệc Ly:
“Nằm sát ngực Chúa Giêsu, [môn đệ được Chúa Giêsu yêu] hỏi Người rằng: ‘Lạy Chúa, ai vậy?’ Chúa Giêsu trả lời: ‘Ta sẽ trao miếng bánh này cho ai khi ta nhúng nó vào.’ Sau khi nhúng miếng bánh, Người trao cho Giuđa, con trai của Simon Iscariot. Sau khi ăn miếng bánh, Satan nhập vào Giuđa. Chúa Giêsu bảo hắn: ‘Ngươi định làm gì thì hãy làm nhanh đi’” (Ga 13:25-27).
Da Vinci không vẽ Satan vào khoảnh khắc đó, mặc dù hắn có mặt ở đó. Sự chế giễu của Olympic nhắc nhở chúng ta rằng Satan đã nhập vào Giuđa vào khoảnh khắc đó. Satan biết mục tiêu của mình là gì, vì vậy hắn lẩn lút quanh Bữa Tiệc Ly, lẩn lút quanh bàn thờ. Việc hắn lẩn lút tại Thế vận hội càng trở nên rõ ràng hơn.
Sự thanh bình của tiệc thác loạn?
Khi các quan chức Olympic phải đối mặt với những lời chỉ trích dữ dội vì cảnh tượng báng bổ, họ đã đưa ra lời xin lỗi yếu ớt “nếu bạn bị xúc phạm”.
Nhưng trong thời gian thực, tài khoản Twitter chính thức đã giải thích rằng sự xuất hiện của vị thần Hy Lạp Dionysus trong tác phẩm nhại Bữa Tiệc Ly “khiến chúng ta nhận thức được sự phi lý của bạo lực giữa con người”.
Điều này phản ảnh sự nhầm lẫn nghiêm trọng về văn hóa về truyền thống triết học của phương Tây. Bữa Tiệc Ly, với nguồn gốc Lễ Vượt Qua và lời hứa về tình yêu hy sinh, là con đường dẫn đến hòa bình thực sự. Dionysus — còn được gọi là Bacchus — mang đến một loại bữa tối khác, đầy sự xao lãng trong đồ uống và tiệc tùng.
Không có sự hy sinh. Tiệc tùng và trụy lạc không phải là con đường dẫn đến tình bạn và sự hòa hợp. Các nhà triết học biết điều đó, cũng như những người bảo vệ giải tán các cuộc ẩu đả trong quán bar. Thế vận hội đã quên mất điều đó.
Truyền thống Ki-tô giáo — được Thánh Augustinô nêu rõ — hiểu rằng hòa bình là sự thanh bình của trật tự. Hòa bình đòi hỏi phải có các mối quan hệ đúng đắn, không chỉ là sự vắng mặt của bạo lực. Paris thay vào đó lại mang đến sự hỗn loạn của cuộc thác loạn, nơi không hề có nỗ lực nào để sắp xếp những đam mê.
Chiều kích doanh nghiệp
Thế vận hội chủ yếu là một phương tiện tiếp thị cho các tập đoàn lớn, nơi mà thể thao là điểm thu hút. Mọi thứ diễn ra đều được xem xét cẩn thận — với con mắt khắt khe về các vấn đề cấp phép và bản quyền. Thật vậy, những người đăng cảnh quay video lễ khai mạc đã được liên hệ nhanh chóng để gỡ bỏ tài liệu có bản quyền.
Nhiều nhà phê bình chỉ ra rằng Thế vận hội sẽ không bao giờ chế giễu điều gì đó thiêng liêng trong đạo Hồi. Đúng vậy, nhưng quan điểm có liên quan hơn là Thế vận hội sẽ không chế giễu bất cứ điều gì liên quan đến Visa, Toyota hay Coca-Cola. Không có gì xảy ra nếu không có sự cho phép của những người trả tiền cho doanh nghiệp.
Chắc chắn các buổi lễ đã được xem xét để đảm bảo không có điều gì bất lợi được nói về những gã khổng lồ thương mại trả tiền cho nó. Do đó, điều cần lưu ý là các cố vấn của tầng lớp doanh nghiệp đã không phản đối bất cứ kế hoạch chế giễu Ki-tô giáo nào.
Phê bình của các lãnh đạo giáo hội
Những lời chỉ trích của người Mỹ về các buổi lễ được dẫn dắt bởi các nhà lãnh đạo giáo hội nổi tiếng, bao gồm hai giám mục Minnesota, Giám mục Andrew Cozzens của Crookston và Giám mục Robert Barron của Winona-Rochester. Họ theo sau các giám mục Pháp, những người “rất lấy làm tiếc” về những gì đã diễn ra. Trên khắp thế giới đã có những lời chỉ trích mạnh mẽ, bao gồm cả từ giáo chủ đại kết của Constantinople. Cả Vatican lẫn Giáo hoàng Phanxicô đều không đưa ra bất cứ bình luận nào.
Sự kiện này chứng minh rằng những lời chỉ trích rộng rãi, sâu sắc và kịp thời có thể có hiệu quả. Khi những người Công Giáo bắt đầu đọc Gioan 6 trong Thánh lễ Chúa Nhật, nhiều nhà thuyết giáo đã đi theo các giám mục phản đối và giải quyết từ bục giảng những lý do tại sao tội phạm báng bổ Thánh Thể lại nghiêm trọng đến vậy. Nó đã trở thành một khoảnh khắc giảng dạy mạnh mẽ.
Một bài học quan trọng là những tiếng nói chỉ trích cần phải đúng trọng tâm, nhanh chóng và mạnh mẽ. Giám mục Cozzens đã nói về “nỗi buồn, cơn sốc và thịnh nộ chính đáng”.
Cần tránh cách tiếp cận mang tính hòa giải hơn, đưa ra lời chỉ trích một phần trong lời ca ngợi toàn bộ. Giám mục Emmanuel Gobilliard, đại biểu của các giám mục Pháp tại Thế vận hội Paris, đã viết thư cho chủ tịch Ủy ban Olympic quốc tế “để nói với ông ấy rằng tôi bị tổn thương như thế nào bởi một số phân đoạn của buổi lễ, nhưng cũng để động viên ông ấy, vì tôi đã thấy rất nhiều điều tuyệt vời bên cạnh nó”.
Sự động viên như vậy là một sai lầm. Một đầu bếp cho thêm một chút thịt thối vào đĩa không nên được khuyến khích vì có rau ngon ăn kèm. Toàn bộ món ăn cần phải được gửi trả lại và vứt đi.
Chuẩn bị cho Nhà thờ Đức Bà
Có một lý do cấp bách để lên án mạnh mẽ ngay bây giờ. Đó là sự chuẩn bị phòng ngừa cần thiết. Vào tháng 12, Nhà thờ Đức Bà Paris sẽ được tái cung hiến sau vụ hỏa hoạn Tuần Thánh năm 2019. Giáo hoàng Phanxicô đã được mời tham dự.
Nhà nước Pháp sở hữu Nhà thờ Đức Bà, vì vậy nó sẽ có ảnh hưởng lớn đến các nghi lễ ở đó, giống như đã làm đối với các lễ khai mạc. Chắc chắn có một số người sẽ rất vui mừng nếu hình ảnh chủ đạo của ngày hôm đó là Đức Thánh Cha được đẩy vào nhà thờ cùng với các nữ hoàng drag. Phản ứng phù hợp và quyết liệt đối với Thế vận hội sẽ đưa các quan chức Công Giáo vào vị thế mạnh mẽ hơn để chống lại bất cứ hành vi phá hoại tương tự nào trong vài tháng tới.
Việc tái cung hiến Nhà thờ Đức Bà hiện là một biện pháp khắc phục kịp thời cho sự ghê tởm của Thế vận hội, một lời nhắc nhở cần thiết cho nước Pháp về truyền thống Công Giáo sâu sắc của chính mình.
