Sau khi Chúa Giêsu phục sinh khải hoàn, lên trời vinh hiển, các tín hữu đạo đức năng theo Thánh Mẫu Maria, đi đến tận những nơi trên đường “Thương khó” để suy gẫm, cảm mến công ơn trời bể!
Năm 313, vua Constantinô có cảm tình, rồi gia nhập Giáo hội Công giáo, kí sắc lệnh tự do tín ngưỡng. Các đoàn hành hương Đất Thánh tăng dần, sầm uất… Họ đến kính viếng những nơi Thánh. Trên đường thương khó thật tấp nập, sốt sắng, họ dừng lại từng chặng để suy niệm qua các lời kinh, thánh ca, thánh vịnh, có khi trưởng đoàn hướng dẫn, thuyết trình. Số chặng (nơi – Statio) và thời lượng ở mỗi chặng được tự do, tuỳ lòng sốt sắng.
Thế kỉ XIV-XV, Đất Thánh được trao cho các Thầy Dòng Phanxicô coi sóc. Các Thầy đã triển khai sâu rộng: bằng việc vẽ ảnh, tạc tượng, khởi sự từ dinh Philatô, kết thúc nơi Mồ Thánh. Gương sáng này lan dần đến cả phương xa.
Phải đợi đến hai Đức Giáo Hoàng là Đức Clement XII (1730-1740) và Đức Benoit XIV (1740-1758) con số 14 chặng đàng mới được ổn định.
Nhưng từ năm 1958, tại trung tâm hành hương Lộ Đức (Lourdes), người ta đã thêm chặng thứ 15: “Với Đức Maria trong niềm hy vọng phục sinh của Chúa Kitô”, một số nơi đã theo kiểu thêm đó.
Để dễ bề suy ngắm, với Giáo Hội Việt Nam, ngày 28.6.1924, các Giám Mục họp tại Huế đã chính thức công nhận bài kinh cho mỗi chặng như nay vẫn đọc. Tuy vậy, đây đó thấy xuất hiện nhiều thể thức phong phú như ngắm đàng thánh giá theo Kinh Thánh, theo khăn liệm thánh…
Để tôn vinh cây Thánh Giá, gần đây tôi có dịp tới dự Lễ và tham quan nhà thờ chính toà Bà Rịa. Ngoài phong cảnh thiên nhiên bắt mắt, ở đấy còn có những công trình trang trí tôn tạo đẹp mắt, ý nghĩa về hình tượng, ý nghĩa về nội dung. Trong đó, nhà thờ chính tòa Bà Rịa còn có những bài thơ về Kinh Thánh, về nhân bản… Người viết xin trưng trích một bài hợp với chủ đề tháng 9:
CÂY ĐẸP NHẤT
Cây gì đẹp nhất trần gian?
Không thân không rễ, không tàn, lá xanh
Không hoa không nụ không cành
Cây ban điều thiện, điều lành khắp nơi
Vươn lên nối đất với trời
Tuôn trào hạnh phúc muôn người đợi mong.
Cây mang một quả chín hồng
Chứa đầy ân phúc toả hương ngạt ngào.
Là cây Thánh Giá nhiệm mầu
Chúa dang tay chết thương đau giữa trời
Quả là chính trái tim Người
Cạn dòng máu đỏ cứu đời trầm luân
Con đường Thánh Giá gian truân
Ai đi sẽ được muôn phần vinh quang.
Tác giả: PVL
Linh mục Phaolô Nguyễn Hoà Kiên (Sưu tầm)
(WGP.Bùi Chu 02.09.2016)
