Courtney Mares của CNA, ngày 22 tháng 10 năm 2024, tường trình:
Vatican thông báo hôm thứ Ba rằng họ đã gia hạn thỏa thuận với Trung Quốc về việc bổ nhiệm các giám mục Công Giáo thêm bốn năm nữa.
Việc gia hạn diễn ra vài ngày sau khi một báo cáo từ Viện Hudson nêu chi tiết về việc bảy giám mục Công Giáo ở Trung Quốc đã bị giam giữ mà không có thủ tục tố tụng hợp pháp, trong khi các giám mục khác đã phải chịu áp lực, giám sát và điều tra của cảnh sát dữ dội kể từ khi thỏa thuận Trung quốc-Vatican được ký kết lần đầu tiên cách đây sáu năm.
Với việc gia hạn, thỏa thuận Trung-Vatican hiện sẽ có hiệu lực cho đến ngày 22 tháng 10 năm 2028.
Bản dịch tiếng Anh của tuyên bố chính thức từ Tòa thánh cho biết “Phía Vatican vẫn tận tụy thúc đẩy đối thoại tôn trọng và mang tính xây dựng với phía Trung Quốc, vì sự phát triển hơn nữa của quan hệ song phương vì lợi ích của Giáo Hội Công Giáo tại Trung Quốc và toàn thể người dân Trung Quốc”.
Tuyên bố nói thêm rằng cả hai bên đã đồng ý gia hạn thỏa thuận tạm thời sau khi “tham vấn và đánh giá phù hợp”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lin Jian cũng xác nhận việc gia hạn, nói rằng hai bên sẽ duy trì “liên lạc và đối thoại theo tinh thần xây dựng”, theo hãng tin Associated Press.
Ban đầu được ký vào tháng 9 năm 2018, thỏa thuận tạm thời trước đó đã được gia hạn thêm hai năm vào năm 2020 và một lần nữa vào tháng 10 năm 2022.
Các điều khoản của thỏa thuận chưa được công khai, mặc dù Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói rằng thỏa thuận bao gồm một ủy ban chung giữa chính phủ Trung Quốc và Vatican về việc bổ nhiệm các giám mục Công Giáo, do Hồng Y Pietro Parolin, Quốc vụ khanh Tòa thánh Vatican giám sát.
Đối thoại của Vatican với Trung Quốc không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Tòa thánh đã thừa nhận rằng Trung Quốc đã vi phạm các điều khoản của thỏa thuận khi đơn phương bổ nhiệm các giám mục Công Giáo tại Thượng Hải và “giáo phận Giang Tây”, một giáo phận lớn do chính phủ Trung Quốc thành lập nhưng không được Vatican công nhận.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã bày tỏ sự hài lòng với cuộc đối thoại đang diễn ra với Trung Quốc trong một cuộc họp báo vào tháng 9. Tuy nhiên, Bộ trưởng Ngoại giao Vatican, Tổng giám mục Paul Richard Gallagher, đã thận trọng hơn, gọi thỏa thuận này là “không phải là thỏa thuận tốt nhất có thể” và lưu ý những nỗ lực đang diễn ra để cải thiện việc thực hiện thỏa thuận.
Kể từ năm 2018, “khoảng 10 giám mục” đã được bổ nhiệm và tấn phong theo các điều khoản của thỏa thuận Trung Quốc-Vatican, theo Vatican News.
Theo Asia News, một giám mục phó mới của Bắc Kinh dự kiến sẽ được bổ nhiệm vào thứ sáu này theo thỏa thuận với Vatican. Giám mục phó sẽ chỉ trẻ hơn năm tuổi so với Tổng giám mục hiện tại của Bắc Kinh là Joseph Li Shan, người vẫn còn cách tuổi nghỉ hưu thông thường của các giám mục Công Giáo hơn một thập niên.
Vào tháng 8, chính phủ Trung Quốc đã chính thức công nhận Giám mục Melchior Shi Hongzhen, 95 tuổi, một cựu giám mục hầm trú. Vatican gọi sự công nhận này là “thành quả tích cực của cuộc đối thoại” với Bắc Kinh.
Những người ủng hộ nhân quyền đã chỉ trích sự im lặng của Vatican về các hành vi vi phạm quyền tự do tôn giáo của Trung Quốc trong các cuộc đàm phán, bao gồm việc giam giữ người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ và giam giữ những người ủng hộ dân chủ như Công Giáo Jimmy Lai ở Hồng Kông.
Theo một báo cáo gần đây của Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF), các quan chức Trung Quốc được cho là đã ra lệnh gỡ bỏ thánh giá khỏi các nhà thờ và thay thế hình ảnh Chúa Kitô và Đức Mẹ Đồng Trinh bằng hình ảnh của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ cũng báo cáo rằng chiến dịch “Hán hóa tôn giáo” của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã dẫn đến việc kiểm duyệt các văn bản tôn giáo, buộc các giáo sĩ phải rao giảng hệ tư tưởng của Đảng Cộng sản Trung Quốc và yêu cầu phải trưng bày các khẩu hiệu của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong các nhà thờ.
“Mặc dù một số người Công Giáo chọn thờ phượng hợp pháp trong Hiệp hội Công Giáo Yêu nước Trung Quốc do nhà nước kiểm soát, nhưng họ chắc chắn không được tự do vì họ phải tuân thủ các cơ chế kiểm soát và can thiệp khắc nghiệt của Đảng Cộng sản Trung Quốc,” Ủy viên Asif Mahmood của Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ đã nói với CNA vào đầu tháng này.
“Cuối cùng, chính phủ Trung Quốc chỉ quan tâm đến việc truyền bá sự tuân thủ và tận tụy không lay chuyển đối với Đảng Cộng sản Trung Quốc, chương trình nghị sự chính trị của họ và tầm nhìn của họ đối với tôn giáo, chứ không phải bảo vệ quyền tự do tôn giáo của người Công Giáo,” ông nói.
