Hôm Thứ Hai, 06 Tháng Giêng, thủ tướng Canada, Justin Trudeau, một người Công Giáo, đã tuyên bố từ chức lãnh đạo Đảng Tự do Canada và Thủ tướng Canada. Tờ National Catholic Register có bài nhận định nhan đề “Trudeau Leaves Behind an Anti-Catholic Legacy”, nghĩa là “Trudeau từ chức để lại di sản chống Công Giáo”. Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.
Trong suốt chín năm làm thủ tướng Canada, Justin Trudeau đã ủng hộ những mục đích trái ngược hoàn toàn với giáo lý Công Giáo cơ bản liên quan đến sự sống con người và thực hiện nhiều hành động khác gây tổn hại đến Giáo hội địa phương.
Tuy nhiên, chuỗi dài các chính sách gây tổn hại của ông dường như sắp kết thúc. Với các cuộc thăm dò cho thấy Đảng Tự do của ông đang phải đối mặt với những cơn gió ngược gần như không thể vượt qua trong cuộc bầu cử sắp tới, nhà lãnh đạo Công Giáo đã tuyên bố từ chức lãnh đạo đảng vào thứ Hai, để lại di sản được đánh dấu bằng sự phản đối rõ ràng đối với giáo lý và các ưu tiên của Công Giáo. Đáng chú ý nhất là các chính sách và sự ủng hộ của ông đối với việc thúc đẩy quyền phá thai và an tử đã biến Canada trở thành quốc gia đi đầu toàn cầu về văn hóa cái chết. Ngoài ra, vai trò của ông trong việc duy trì câu chuyện về “những ngôi mộ tập thể” của Canada, liên quan đến những tuyên bố vô căn cứ rằng hàng trăm trẻ em bản địa đã bị chôn vùi một cách bí mật tại các trường nội trú Công Giáo, đã dẫn đến sự gia tăng các tội ác thù hận của người Công Giáo và một loạt các vụ đốt nhà thờ.
Trudeau, 53 tuổi, sẽ vẫn giữ chức thủ tướng cho đến khi Đảng Tự do bầu ra một nhà lãnh đạo mới, điều này phải diễn ra trước cuộc triệu tập Quốc hội vào ngày 24 tháng 3.
Các nhà lãnh đạo Giáo Hội đã phản đối mạnh mẽ một số hành động này, đặc biệt là liên quan đến chương trình Hỗ trợ y tế khi chết, gọi tắt là MAID của chính phủ ông.
“Khổ đau và cái chết thực sự đáng sợ và bản năng né tránh nỗi đau là phổ biến. Nhưng an tử và tự tử có sự hỗ trợ không phải là câu trả lời”, Tổng giám mục Richard Gagnon của Winnipeg, Manitoba, đã viết trong một lá thư gửi Trudeau năm 2020 liên quan đến nỗ lực của chính phủ nhằm mở rộng hơn nữa việc tự tử có sự hỗ trợ y tế. “Vào thời điểm này trong lịch sử Canada, chúng ta nên tự hỏi, với sự chính trực và trung thực, rằng chúng ta đang để lại nền văn hóa nào cho các thế hệ tương lai”.
Văn hóa sự chết
Sau phán quyết năm 2015 của Tòa án Tối cao Canada rằng luật hiện hành cấm trợ tử là vi hiến, MAID đã được Quốc hội Canada thông qua vào năm 2016 với sự ủng hộ hoàn toàn của Trudeau.
“Có những người cho rằng chúng ta nên tiến xa hơn với dự luật này; có những người cho rằng chúng ta đã đi quá xa rồi,” Trudeau nói về việc thông qua dự luật năm 2016. “Chúng tôi tập trung vào việc thực hiện bước đầu tiên này một cách có trách nhiệm, thận trọng, cân bằng giữa việc bảo vệ người dân Canada dễ bị tổn thương và bảo vệ các quyền và tự do, và tôi tin rằng chúng tôi đã cân bằng đúng cách.”
Dự luật đã đi xa đến mức nào trong việc thúc đẩy việc thực hành trợ tử y tế? Thưa: Từ năm 2016 đến năm 2022, số lượng các trường hợp tăng vọt, tăng trung bình 31% mỗi năm. Vào năm 2021, MAID đã được mở rộng để bao gồm những người mắc các bệnh nan y, mặc dù không phải là giai đoạn cuối.
Đến năm 2023, cứ 20 ca tử vong ở Canada thì có 1 ca tử vong do tự tử có sự hỗ trợ của y tế. Các kế hoạch mở rộng chương trình MAID để bao gồm những cá nhân mắc bệnh tâm thần đã bị hoãn lại vì, theo Bộ trưởng Y tế Mark Holland, hệ thống y tế Canada chưa sẵn sàng để thực hiện bước nhảy vọt này.
“Hệ thống cần phải sẵn sàng, và chúng ta cần phải làm đúng”, Holland nói với các phóng viên. “Rõ ràng từ các cuộc trò chuyện mà chúng ta đã có rằng hệ thống chưa sẵn sàng, và chúng ta cần thêm thời gian”.
Lãnh đạo đảng Bảo thủ Pierre Poilievre, người có đảng đang dẫn trước đảng Tự do cầm quyền trong các cuộc thăm dò dư luận hiện tại, đã dẫn đầu phong trào phản đối nỗ lực mới nhất nhằm mở rộng MAID.
“Sau tám năm của Justin Trudeau, mọi thứ đều tan vỡ và mọi người đều tan vỡ. Đó là lý do tại sao nhiều người đang phải chịu đựng chứng trầm cảm và họ đang mất hy vọng,” Poilievre gần đây đã nói với các phóng viên. “Nhiệm vụ của chúng tôi là biến nỗi đau của họ trở lại thành hy vọng — để điều trị các vấn đề về bệnh tâm thần thay vì kết thúc cuộc sống của mọi người.”
Phá thai
Trudeau cũng là người ủng hộ mạnh mẽ quyền phá thai. Và mặc dù phá thai thường được coi là “vấn đề đã giải quyết” ở Canada do sự ủng hộ rộng rãi của công chúng và sự phản đối chính trị ít ỏi — Poilievre đã nhiều lần nói rằng ông sẽ không hạn chế quyền phá thai nếu được bầu — sự ủng hộ của Trudeau đã được tuyên bố.
“Chúng tôi khẳng định lại một cách rõ ràng quyền của mọi phụ nữ trong việc đưa ra quyết định về cơ thể, cuộc sống và tương lai của họ,” Trudeau phát biểu vào tháng 9. “Chúng tôi suy ngẫm về những quyền tự do mà phụ nữ đã giành được. Chúng tôi cam kết thực hiện tiến trình mà chúng tôi không thể mạo hiểm đánh mất. Và chúng tôi đấu tranh — bằng cả xương bằng thịt — để bảo vệ quyền lựa chọn của phụ nữ.”
Trong suốt nhiệm kỳ của mình, Thủ tướng Canada đã nhắm vào các trung tâm mang thai vì cung cấp những gì ông gọi là “tư vấn không trung thực”. Và vào tháng 11, ông đã đưa ra luật sửa đổi luật thuế của Canada để buộc các trung tâm mang thai phải tiết lộ liệu họ có cung cấp dịch vụ phá thai hay biện pháp kiểm soát sinh đẻ hay không, nếu không sẽ có nguy cơ mất tư cách miễn thuế bác ái.
Trudeau, người thường tự gọi mình là một nhà nữ quyền, cũng thường tham gia vào cuộc tranh luận về phá thai ở Hoa Kỳ. Tại Hội nghị thượng đỉnh công dân toàn cầu năm 2023 tại New York, Trudeau đã than thở về những nỗ lực ủng hộ quyền được sống sau sự sụp đổ của phán quyết Roe v. Wade.
“Khi nào chúng ta mới có thể ngừng phải kiện tụng lại vấn đề này?” ông hỏi. “Phụ nữ vẫn phải đấu tranh cho những quyền cơ bản đáng lẽ đã được và đã được công nhận từ lâu rồi.”
Vào đầu nhiệm kỳ thủ tướng của Trudeau, chủ tịch Hội đồng Giám mục Công Giáo Canada, Đức Cha Douglas Crosby, đã viết một lá thư cho Trudeau chỉ trích những nỗ lực của chính phủ ông nhằm thúc đẩy phá thai ở các quốc gia khác.
“Một chính sách như vậy là một ví dụ đáng chê trách về chủ nghĩa đế quốc văn hóa phương Tây và là một nỗ lực áp đặt những ‘giá trị’ không đúng chỗ nhưng được gọi là của Canada lên các quốc gia và người dân khác”, Đức Cha Crosby nói với Trudeau trong lá thư tháng 3 năm 2017. “Nó bóc lột phụ nữ khi họ cần được chăm sóc và hỗ trợ nhất”, ông nói, “và thật đáng buồn là làm suy yếu dịch vụ chăm sóc sức khỏe trước khi sinh thực sự”.
Những tuyên bố về các ngôi mộ tập thể vô căn cứ
Sau thông báo năm 2021 của một Quốc gia Bản địa Đầu tiên ở miền Nam British Columbia rằng hơn 200 ngôi mộ không có bia mộ của trẻ em Bản địa đã được phát hiện tại một trường nội trú Công Giáo trước đây, một loạt các phương tiện truyền thông ở Canada và những nơi khác đã đăng tải những câu chuyện tuyên bố rằng đây là một trong số nhiều “ngôi mộ tập thể” của trẻ em đã được chôn cất bí mật bên cạnh những ngôi trường như vậy, hoạt động trong hơn một thế kỷ ở Canada. Hơn ba năm sau, không có bằng chứng nào được tìm thấy xác nhận sự tồn tại của những “ngôi mộ tập thể” như vậy.
Mặc dù không có bằng chứng hỗ trợ, Trudeau vẫn chỉ trích mạnh mẽ Giáo hội sau tuyên bố ban đầu về những ngôi mộ không có tên ở miền nam British Columbia.
Cùng với lệnh treo cờ rủ trên toàn quốc, thủ tướng đã kêu gọi “với tư cách là một người Công Giáo” Đức Thánh Cha Phanxicô phải đến Canada để xin lỗi “người Canada bản địa trên đất bản địa” về những gì đã xảy ra tại các trường học nội trú của đất nước này. Trudeau cũng đã có chuyến thăm được công khai rộng rãi đến một nghĩa trang của người bản địa, trong đó ông đã được chụp ảnh đang quỳ xuống và trông buồn bã trên một ngôi mộ với một chú gấu bông trên tay.
Sự phản đối dữ dội của công chúng nhắm vào người Công Giáo đã dẫn đến tỷ lệ tội phạm thù hận chống lại người Công Giáo ở Canada tăng 260% vào năm 2021. Hơn 120 nhà thờ Công Giáo đã bị phá hoại, đốt cháy hoặc thiêu rụi kể từ khi cuộc tranh cãi nổ ra.
Đáp lại sự gia tăng mạnh mẽ của hoạt động chống Công Giáo, Trudeau gọi hành vi này là “không thể chấp nhận được” nhưng cũng “hoàn toàn dễ hiểu”.
“Các nhà thờ đang bị đốt cháy và phá hoại,” Terry O’Neill, một nhà báo Công Giáo Canada nổi tiếng, nói với Register, “và ông ấy gọi đó là ‘điều dễ hiểu’. Đó là sự thiếu lãnh đạo đáng kinh ngạc ngay tại đó. Đó là một khoảnh khắc buồn trong lịch sử Canada.”
Mặc dù không có ngôi mộ tập thể nào được tìm thấy mặc dù đã khai quật nhiều lần, Trudeau và chính phủ của ông chưa bao giờ xin lỗi hoặc sửa đổi những bình luận ban đầu của mình.
Đức Giám Mục Fred Henry quá cố, người từng giữ chức giám mục của Calgary từ năm 1998 đến năm 2017, đã lên án mạnh mẽ những cáo buộc vô căn cứ về “mộ tập thể” chống lại Giáo hội trong một email gửi cho The Catholic Register, tờ báo của Tổng giáo phận Toronto vào năm 2023.
Ông hỏi: “Tại sao Giáo Hội Công Giáo không yêu cầu chính quyền liên bang cung cấp bằng chứng chứng minh rằng thậm chí chỉ một đứa trẻ trong trại trẻ mồ côi thực sự mất tích theo nghĩa là cha mẹ của đứa trẻ không biết chuyện gì đã xảy ra với đứa trẻ vào thời điểm đứa trẻ qua đời?”
Theo vị giám mục quá cố, những sự xuyên tạc như vậy chỉ làm suy yếu những nỗ lực của Canada nhằm thúc đẩy hòa giải với người dân bản địa Canada.
“Liệu Giáo Hội Công Giáo có giúp người dân bản địa trên khắp Canada có cuộc sống tốt đẹp hơn không nếu Giáo Hội Công Giáo đi xa đến mức chịu trách nhiệm về vụ giết người và chôn cất bí mật hàng ngàn trẻ em trong trường nội trú nhân danh sự hòa giải?” Đức Giám Mục Henry viết. “Không, sẽ không. Sẽ không cải thiện được cuộc sống của người dân bản địa một chút nào nếu lời vu khống khủng khiếp đó chống lại các tu sĩ dòng Oblates, các nữ tu dòng Thánh Ann, các nữ tu dòng Grey và những người khác trở thành ‘sự thật’ được chấp nhận ở Canada.”
