Ngala Killian Chimtom, ký giả của Crux tại Châu Phi, ngày 30 tháng 1 năm 2024, tường trình rằng vị Hồng Y người Châu Phi gần đây đã lãnh đạo các giám mục của lục địa này trong việc từ chối ban phước lành cho các cặp đồng tính, giờ đây đã chỉ trích thời điểm đưa ra văn kiện của Vatican mở cửa cho một động thái “gây tổn hại” cho tiến trình đồng nghị do Đức Giáo Hoàng Phanxicô triệu tập.
Đức Hồng Y Fridolin Ambongo của Kinshasa ở Cộng hòa Dân chủ Congo nói rằng vì việc công bố Fiducia Supplicans vào ngày 18 tháng 12, cho phép ban phép lành phi phụng vụ cho những người liên quan đến các mối quan hệ đồng tính, nằm giữa hai Thượng Hội đồng Giám mục về tính đồng nghị, nên nó đã tạo ra quan niệm sai lầm rằng tài liệu này là kết quả của các cuộc thảo luận tại thượng hội đồng.
“Thời điểm, lúc tài liệu này được công bố, đã gây tổn hại cho tiến trình đồng nghị,” Đức Hồng Y Ambongo nói vào ngày 25 tháng 1.
Đức Hồng Y Ambongo, 64 tuổi, người cũng là chủ tịch của Hội nghị chuyên đề các Hội đồng Giám mục Châu Phi và Madagascar (SECAM), cho biết thời điểm phát hành tài liệu “đã làm mất uy tín của Thượng Hội đồng về tính đồng nghị”.
Đức Hồng Y Ambongo nói: “Trong phiên họp đầu tiên, thượng hội đồng đã bàn đến tất cả những vấn đề này, nhưng đã không quyết định. Vì vậy, việc công bố tài liệu này, giữa hai phiên họp của Thượng Hội đồng, được hầu hết mọi người coi như thể đó là thành quả của Thượng hội đồng, trong khi nó không liên quan gì đến Thượng hội đồng cả”.
Bình luận của Đức Hồng Y Ambongo được đưa ra trong một cuộc họp báo trong cuộc họp chung từ ngày 24 đến 26 tháng 1 giữa đại diện của SECAM và Hội đồng Giám mục Châu Âu (CCEE) được tổ chức tại Nairobi, Kenya.
Đức Hồng Y Ambongo nói rằng nhiều người đã coi phiên họp đầu tiên của Thượng Hội đồng ít nhất là gián tiếp biểu thị “việc chấp nhận các cặp đồng tính và đồng tính luyến ái”, theo ngài, điều này đi ngược lại cả văn hóa châu Phi và những giáo lý cơ bản của đức tin Công Giáo.
Kể từ khi xuất hiện, Fiducia Supplicans đã tạo ra những phản ứng trái ngược nhau. Chẳng hạn, các giám mục Công Giáo ở các vùng Tây Âu đã hoan nghênh quyết định này, mô tả đây là một cột mốc quan trọng trong nỗ lực đưa các tín đồ LGBTQ+ vào đời sống của Giáo hội.
Đức Giám Mục Peter Kohlgraf của Mainz cho biết: “Tôi rất vui mừng vì bản văn này sẽ chấm dứt một số vụ từ chối mạnh mẽ và sẽ trở nên rõ ràng rằng việc ban phúc lành có tính Công Giáo thực sự”.
Tuy nhiên, ở Châu Phi, việc phản bác chống lại việc chúc phúc cho các cặp đồng tính là rất cô đọng và áp đảo. Trong một tuyên bố tập thể ban hành ngày 11 tháng 1, các thành viên của SCAM, do Đức Hồng Y Ambongo đứng đầu, đã bác bỏ ngay ý tưởng này.
Họ nói: “Chúng tôi, các giám mục Châu Phi, không coi việc Châu Phi ban phước cho các cuộc kết hợp đồng tính hoặc các cặp đồng tính là phù hợp, bởi vì điều này sẽ gây ra sự nhầm lẫn”.
Điểm mấu chốt, theo tuyên bố, là “sẽ không có phước lành nào cho các cặp đồng tính trong các nhà thờ ở Châu Phi”.
Vào thời điểm đó, Đức Hồng Y Ambongo lập luận rằng các mối quan hệ đồng tính là trái với cả quy luật tự nhiên lẫn văn hóa và truyền thống châu Phi, ngay cả khi ngài nhấn mạnh sự cần thiết của việc không phân biệt đối xử với mọi người dựa trên giới tính của họ.
“Các Hội đồng Giám mục Châu Phi nhấn mạnh rằng những người có khuynh hướng đồng tính luyến ái phải được đối xử tôn trọng và có phẩm giá, đồng thời nhắc nhở họ rằng sự kết hợp của những người đồng tính là trái với ý muốn của Thiên Chúa và do đó không thể nhận được sự chúc lành của Giáo hội,” tuyên bố cho biết.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với tờ báo La Stampa của Ý, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói rằng nhìn chung sự phản đối Fiducia Supplicans phát xuất từ “các nhóm ý thức hệ nhỏ”, đồng thời cho phép châu Phi là một “trường hợp đặc biệt”.
Đức Giáo Hoàng nói: “Đối với họ, đồng tính luyến ái là một điều gì đó ‘xấu’ từ quan điểm văn hóa, họ không chấp nhận điều đó”.
“Nhưng nói chung, tôi tin tưởng rằng dần dần mọi người sẽ được trấn an bởi tinh thần của tuyên bố Fiducia Supplicans của Bộ Giáo lý Đức tin: nó nhằm mục đích bao gồm chứ không phải chia rẽ. Nó mời gọi chúng ta chào đón mọi người và phó thác họ, như chúng ta phó thác chính mình cho Thiên Chúa,” ngài nói.
Đức Hồng Y Ambongo cho biết trong cuộc họp báo ngày 25 tháng 1 tại Nairobi rằng tuyên bố ngày 11 tháng 1 của SECAM bác bỏ chỉ thị của Vatican đã làm dịu đi những lo lắng của các Kitô hữu ở Châu Phi.
Ngài nói: “Tôi vui mừng nhận thấy rằng kể từ khi thông điệp của tôi được công bố vào ngày 11 tháng 1, sự bình yên đã trở lại với Châu Phi và sự hiệp thông đã trở lại với Đức Giáo Hoàng Phanxicô”.
Trong cuộc họp chung với các đối tác châu Âu, một số giám mục từ châu Phi đã nói rõ rằng, theo quan điểm của họ, tiến trình đồng nghị không nên cho phép Giáo hội hoàn vũ sửa đổi giáo lý nhằm “dành chỗ cho tất cả mọi người”, theo điều mà hầu hết các nhà quan sát coi là có ý nhắc đến cuộc tranh cãi về mối quan hệ đồng tính.
Cha Rafael Simbine, Tổng thư ký SECAM, cho biết: “Chúa Giêsu Kitô của chúng ta gửi lời mời làm môn đệ đến tất cả mọi người. Tuy nhiên, tất cả những ai muốn trở thành môn đồ của Người đều phải theo Người không phải theo điều kiện riêng của họ mà theo điều kiện và tiêu chuẩn của Chúa. Lời mời gọi làm môn đệ của Chúa Giêsu liên quan đến thách đố liên tục hoán cải để từ bỏ cuộc sống tội lỗi để ôm lấy một cuộc sống thánh thiện.”
Các vị giáo phẩm châu Phi cũng nhấn mạnh rằng tiến trình đồng nghị cần chứng kiến sự bao gồm phụ nữ và giới trẻ vào hành trình đức tin.
Các thành viên SECAM cho biết: “Tương lai của Giáo hội nằm trong tay giới trẻ và để giới trẻ tham gia hữu hiệu vào Giáo hội, các chương trình và hoạt động của họ phải được ưu tiên”.
“Phụ nữ cùng nhau gắn kết Giáo hội; họ là đa số. Họ là xương sống của Giáo Hội. Phụ nữ là một món quà cho Giáo hội”, các giám mục nói thêm.
