Khi xuống trần gian để cứu nhân độ thế, Chúa Giêsu không ngự xuống trên tòa sen hay trong cung điện lâu đài vua chúa, mà lại chọn vào cung lòng một trinh nữ. Và như bao nhiêu con người được sinh ra trên gian trần, Ngài lãnh nhận sự dưỡng dục dưới mái ấm gia đình Thánh Gia. Tất cả những chi tiết ấy cho chúng ta đánh giá gia đình thật là một hồng ân.
Thế nhưng, con người không giữ trọn giao ước hôn nhân của mình để rồi đánh mất đi hồng ân của mái ấm gia đình mà Thiên Chúa trao ban. Con người đã phá vỡ bầu khí thiêng liêng bền vững của gia đình để rồi ly dị. Hẳn ta còn nhớ vào thời Chúa Giêsu, dựa trên luật Môsê được ghi lại trong sách Tl 14, 1-4, thì mọi trường phái giải thích luật đều phải nhìn nhận việc ly dị, nhưng có điểm khác nhau về lý do ly dị. Trường phái Hillel cho phép ly dị vì bất cứ lý do gì, còn trường phái Shammai gắt gao hơn, chỉ cho phép ly dị trong trường hợp ngoại tình mà thôi.
Có điều được viết trong sách Thứ Luật, đòi buộc phải làm giấy li hôn, trong trường hợp li dị (Tl 24, 1). Đặt vào bối cảnh lịch sử, thực ra, đó là một luật tiến bộ, đặc biệt theo hướng tôn trọng người phụ nữ: thay vì đuổi vợ bừa bãi, thì người chồng phải viết chứng thư, trao tận tay để nàng có thể làm lại cuộc đời.
Tin Mừng hôm nay ghi lại những người Biệt phái đến chất vấn Chúa Giêsu không phải về việc có được phép ly dị hay không, nhưng về lý do của việc ly dị. Thật ra họ muốn Chúa Giêsu phải chọn một trong hai lập trường: hoặc cho phép ly dị vì bất cứ lý do gì, hoặc chỉ cho phép ly dị trong trường hợp ngoại tình.
Chúa Giêsu, một cách thật bất ngờ, mặc khải cho người nghe thực trạng mà từ đó luật được ban hành, thực trạng mà Chúa Giêsu gọi là “lòng chai dạ đá” của con người. Luật được ban, điều này có nghĩa là “cái xấu”, sự dữ đã có mặt. Chẳng hạn luật cấm giết người, điều này có nghĩa là người ta đã giết người trong thực tế! Điều này đúng cho mọi Lề luật, xưa cũng như nay, đời cũng như đạo.
Và rồi ta thấy Tin Mừng thuật lại: có mấy người Pharisiêu đến hỏi Chúa Giêsu điều luật liên quan đến bậc sống hôn nhân, có ý để thử Chúa Giêsu. Chúa Giêsu cho họ thấy có nhiều bậc sống, và có những chọn lựa bậc sống khác nhau. Rồi Ngài trả lời cho những người Pharisiêu câu trả lời kiên quyết rõ ràng cho bậc sống hôn nhân mà họ đã thắc mắc.
Ta có cảm tưởng những người Biệt Phái, Pharisiêu và Luật Sĩ giống như vị bác sĩ điếc trong câu chuyện vui trên đây. Họ là những người lẽ ra phải hiểu đúng luật để hướng dẫn người khác. Nhưng dường như họ luôn luôn giữ luật lệch với chuẩn mực của Chúa. Đang khi Chúa nhắc đến nội tâm, thì họ lại giữ luật hình thức bên ngoài “như những mồ mả tô vôi”. Đang khi Chúa nhấn mạnh đến luật bác ái là giềng mối cho mọi lề luật, thì họ lại sử dụng luật để bắt bẻ và xét nét làm chết nghẹt yêu thương – bác ái.
Thái độ mà những người Pharisiêu thường mắc phải là họ không những giữ luật kiểu vụ luật, mà tệ hơn họ dùng luật để bắt bẻ người khác. Ta thấy Chúa Giêsu trả lời cho Pharisiêu một thái độ tiên quyết trong bậc sống hôn nhân. Đối với Chúa không được phép sống và giữ luật của Chúa cách nửa vời. Chúa nói: “Người ta sẽ lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình, và cả hai sẽ thành một xương một thịt… Vì, sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không được phân ly”. Chúa còn nói thêm : “Ngoại trừ trường hợp hôn nhân bất hợp pháp, ai rẫy vợ mà cưới vợ khác là phạm tội ngoại tình”. Hôn nhân công giáo đã được Chúa liên kết và chúc phúc. Chúa cũng đòi hỏi người sống bậc hôn nhân sự trung thành với nhau. Vì hình ảnh tinh tuyền trong hôn nhân cũng chính là hình ảnh về Chúa Giêsu và Hội Thánh của Người.
Thiên Chúa trọng tự do mỗi người, nhưng khi đưa nhau đến thề hứa trước nhan thánh Ngài, thì phải thủy chung đến cùng. Đành rằng cuộc đời lứa đôi trăm vui vạn buồn, nếu chúng ta biết cùng nhau nguyện cầu, tay đan tay bám chặt lấy Chúa không buông thì sau cơn mưa, trời lại sáng, và tình yêu trở thành sâu đậm hơn, hiểu nhau nhiều hơn…
Chúa Giêsu đã trả lời cho họ không theo lập trường của con người, không đứng về nhóm nào, nhưng Ngài kêu gọi trở về với chương trình nguyên thủy của Thiên Chúa khi tạo dựng con người: “Sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không được phân ly”. Ðời sống hôn nhân và gia đình giữa người nam và người nữ là một định chế do chương trình của Thiên Chúa khi tạo dựng con người, chứ không do con người thiết định. Môsê cho phép ly dị vì chiều theo lòng dạ chai đá của dân chúng, chứ ngay từ đầu không có như vậy.
Chứng kiến cuộc đối thoại giữa Chúa Giêsu và những người Biệt phái, các môn đệ phản ứng: “Nếu sự thể việc vợ chồng là như thế, thì thà đừng lấy vợ còn hơn”. Trong câu trả lời, Chúa Giêsu cho các ông biết là cần phải có ơn Chúa, con người mới có thể hiểu rõ ơn gọi cao cả của đời sống hôn nhân cũng như của đời sống độc thân trinh khiết vì Nước Trời.
Bậc sống độc thân hoặc lập gia đình, không phải thuần túy tùy thuộc ý định con người, nhưng là một ơn ban đến từ Thiên Chúa. Nếu không tin có Thiên Chúa và bị ảnh hưởng của tinh thần thế tục, con người sẽ không hiểu giá trị cũng như không thể sống trọn vẹn ơn gọi độc thân hoặc lập gia đình. “Ai có thể hiểu được thì hiểu”, ơn ban của Thiên Chúa tùy thuộc tự do của con người.
Con người thời nay đã lạm dụng tự do để quyết định những điều nghịch lại chương trình của Thiên Chúa. Con người đã trần tục hóa cả bậc độc thân lẫn bậc hôn nhân và gia đình. Tất cả đều được phép, kể cả việc hai người cùng phái tính được luật pháp cho phép sống với nhau như vợ chồng, để rồi tình thương của cha mẹ đối với con cái trong trường hợp nào cũng bị hạ thấp.
Ta đừng để mình bị cám dỗ chạy theo tâm thức trần tục. Giải pháp cho vấn đề không phải là luật lệ do con người đặt ra, nhưng là tình thương, là trở về với Thiên Chúa và chương trình nguyên thủy của Ngài khi tạo dựng con người. Ðiều này đòi hỏi nhiều cố gắng hy sinh, nhưng đó là bí quyết để con người sống trọn ơn gọi của mình và đạt hạnh phúc vĩnh cửu. Chúng ta đừng sợ cố gắng hy sinh, bởi vì Thiên Chúa sẽ trợ giúp chúng ta, nếu ta mở rộng tâm hồn đón nhận Ngài và để Ngài hướng dẫn cuộc đời ta.
Xin Chúa canh tân tình yêu của ta, cho tình yêu chúng ta hòa nhập vào tình yêu thần thiêng của Chúa, để chúng ta sống trọn vẹn ơn gọi của chúng ta theo đúng chương trình của Chúa. Và nguyện ước ước gì mọi thành phần trong Hội Thánh đều ý thức và sống đúng bậc sống của mình. Cũng ước mong những ai sống trong bậc hôn nhân gia đình, luôn sống trung thành như Chúa đòi hỏi, xứng đáng làm men, muối và ánh sáng cho nhân loại hôm nay.
Huệ Minh
