Những người chứng kiến “Phép lạ Mặt trời quay” hơn 100 năm trước, cảnh trí như thế nào? Chương trình Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.) đã dùng hình ảnh tạo ra cảnh mặt trời quay thật hấp dẫn, nhưng chúng ta cần phải thận trọng.
Mỗi khi mừng Lễ Mẹ Fatima, tâm trí chúng ta hướng về những lần Đức Mẹ hiện ra ở Fatima và đặc biệt là lần cuối cùng vào ngày 13 tháng 10 năm 1917. Cảnh trí thật sự xảy ra như thế nào khi hàng chục nghìn người tụ tập vào ngày đó để chứng kiến “Phép lạ Mặt trời quay”.
Chúng ta tự hỏi liệu có thể biết được một số ý tưởng về những gì họ đã thấy bằng cách xử dụng Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.) cách tổng quát không?
“Khả năng khám phá”
Không có gì ngạc nhiên khi nhiều người nghĩ dùng khả năng này. Trong bài báo hấp dẫn “Viễn tượng tôn giáo” mà các học giả Mark Burchick và Diana Pasulka đề cập tới “khả năng khám phá” mà Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.) qua các công cụ hình ảnh, đặc biệt liên quan đến các hiện tượng tôn giáo. Giờ đây, chúng ta có thể tạo ra “những hình ảnh mà chúng ta biết được qua các nhân chứng đáng tin cậy nhưng không có bằng chứng qua hình chụp”.
Burchick và Pasulka thực sự lấy Phép lạ của Mặt trời quay làm ví dụ. Sử dụng bức ảnh năm 1917 của một số đám đông làm điểm khởi động, họ tải hình ảnh đó lên Midjouney Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.), chương trình tạo ra “một số hình ảnh tưởng tượng có khả thể diễn tả tâm lý lúc đó”. Bạn có thể thấy kết quả trong bài báo của họ.
Tất nhiên, người ta không cần phải là một học giả mới có thể tham gia vào các cuộc thí nghiệm tương tự. Ví dụ: điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta xử dụng ChatGPT, một công cụ có sẵn cho mọi người, để tạo ra hình ảnh không phải về đám đông và trải nghiệm tâm lý của họ mà về hiện tương mặt trời quay, một hiện tượng được nhiều nhân chứng mô tả?
Một cảm nghiệm đơn giản
Đây là một bài tập mà bất cứ ai cũng có thể thực hiện được. Người ta chỉ cần nhập lời diễn tả vào ChatGPT hoặc một chương trình Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.), cùng với lời mô tả của một trong những nhân chứng thấy phép lạ. Trong vòng chưa đầy một phút, một hình ảnh được tạo ra. Trong trường hợp của tôi, lần đầu tiên tôi nhập lời nhắc để đảm bảo rằng hình ảnh được tạo ra chỉ có mặt trời. Sau đó, tôi nhập thêm một trong những lời khai, xóa mọi tham chiếu, cảm xúc của đám đông, v.v. vì tôi không muốn hình ảnh chứa những điều đó.
Bạn có thể xem kết quả trong Thư Viện Ảnh bên dưới. Tôi mô tả thêm quá trình ở đó. Trong khi thực tập, tôi nhớ tới Đức Thánh Cha Pius XII cũng đã nhìn thấy “phép lạ mặt trời” bốn lần vào năm 1950 và để lại cho chúng ta một chứng từ, vì vậy tôi cũng có một hình ảnh được tạo ra dựa trên lời chứng đó. Kết quả “thí nghiệm” của tôi thật hấp dẫn – hoặc ít nhất là tôi thấy như vậy.
Lý do thận trọng
Điều đầu tiên tôi nhận ra là chúng ta cần cẩn trọng khi xử dụng Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.), công cụ hình ảnh để tái tạo các sự kiện đời thực. Có một sự cám dỗ mạnh mẽ để tin rằng “sự việc thực sự trông như thế,” khi sự việc có thể khác xa với sự thật.
Như Burchick và Pasulka đã chỉ ra trong bài báo của họ, Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.) chỉ hoạt động vì nó lấy từ hàng tỷ hình ảnh và văn bản có sẵn. Nói cách khác, thay vì tạo ra nội dung gốc, Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.) lấy lại những gì đã tồn tại trên web. Tất nhiên, điều này đặt ra đủ loại vấn nạn về đạo đức, nhưng xét theo quan điểm “thực tế”, rõ ràng là trí tuệ nhân tạo chỉ có thể tạo ra những kết quả, nói một cách dễ hiểu, là nhân tạo.
Bạn chỉ cần nhìn vào slide cuối cùng trong bộ sưu tập để hiểu vấn đề. Ở đó bạn sẽ thấy một bức ảnh của Lúcia, Francisco và Jacinta, ba trẻ chăn cừu được Đức Mẹ hiện ra. Bên cạnh đó, bạn sẽ thấy hình ảnh của những đứa trẻ tương tự được tạo ra bởi Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.). Sự khác biệt giữa hai hình ảnh khá rõ ràng.
Lợi ích tiềm năng
Điều này có nghĩa là Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.) hoàn toàn vô ích khi phải hình dung một điều kỳ diệu? Tôi không nghĩ vậy. Trên thực tế, bài tập đã thuyết phục tôi (mặc dù những người khác có thể không đồng ý) rằng Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.) có thể mang lại lợi ích nếu được sử dụng một cách cẩn thận và khôn ngoan.
Khi lần đầu đọc những mô tả của các nhân chứng, tôi thấy chúng hấp dẫn, nhưng thành thật mà nói, họ khiến tôi không hề xúc động. Điều đó một phần là do tất cả các mô tả đều quá ngắn. Chúng cũng cực kỳ khó hình dung trong đầu tôi, chủ yếu là vì sự kiện mà chúng mô tả hoàn toàn nằm ngoài trải nghiệm cá nhân của tôi. Tôi chưa bao giờ nhìn thấy mặt trời quay, bắn ra những chùm ánh sáng cầu vồng hay lao thẳng xuống Trái đất. Thật khó để tưởng tượng ra điều đó sẽ như thế nào.
Điều đó lập tức thay đổi, khi tôi dùng chương trình Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.). Tuy nhiên, hình ảnh được tạo ra làm tôi ngạc nhiên. Nhìn thấy nó khiến tôi hiểu rằng các nhân chứng đang cố gắng mô tả một điều gì đó hoàn toàn không thể xảy ra mà họ đã tận mắt nhìn thấy. Ngay cả khi Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.) trìn bày những hình ảnh không phải là những hình ảnh chính xác về phép lạ (và không có cách nào để biết liệu chúng có đúng hay không), tuy nhiên chúng vẫn có thể truyền tải điều gì đó về sự kỳ lạ và vĩ đại của sự kiện.
Cuối cùng, tôi vẫn không biết Phép lạ Mặt trời quay thực sự trông như thế nào. Tuy nhiên, bây giờ tôi đã có ít nhất một chút ý tưởng về trải nghiệm khó quên, đáng sợ làm thay đổi cuộc đời. Cảm giác thờ ơ của tôi đã tan vỡ.
Với Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.), cuộc cách mạng vẫn tiếp tục, chắc chắn sẽ ngày càng có nhiều người gõ hoặc đọc các câu Kinh thánh và câu chuyện của các vị thánh vào các chương trình Trí Tuệ Nhân Tạo (A.I.). Họ làm như vậy với hy vọng có được cái nhìn thoáng qua về những sự kiện đó “thực sự như thế nào”, giống như tôi thắc mắc về Phép lạ của Mặt trời quay. Về phần tôi, tôi đã hoàn thành những thí nghiệm như vậy và chờ đợi cho các chuyên gia như Burchick, Pasulka và các đồng nghiệp của họ đưa ra phán quyết.
Hy vọng rằng những nỗ lực của họ sẽ giúp chúng ta có nhiều viễn ảnh hơn về điều khả thể kỳ diệy xảy ra trong cuộc sống và thế giới của chúng ta.
Thanh Quảng sdb – John Touhey – Aleteia
